Recensie: Ska! Delight

Ska! Delight neemt je mee op reis doorheen de geschiedenis van ska. Vertrekkend vanuit zijn ontstaan in Jamaica, trekken we naar Groot Brittannië, want daar kreeg hedendaagse ska zijn vorm. De muziekstijl wordt gekenmerkt door zeer nadrukkelijke accenten tussen de tellen van een vierkwartsmaat. Ska is opgewekte dansmuziek met een hoofdrol weggelegd voor de koperblazers. Regisseur en producent Krzysztof Gajewski toont ons deze dwaze muziekstijl met bizarre, zeer hechte subcultuur en fans over de hele wereld.

Dit wordt gedaan aan de hand van interviews met verschillende ska-bands uit verschillende tijdsperioden. De bands komen uit alle uithoeken van de wereld, o.a de V.S, Duitsland, Polen en Groot - Brittannië. Hierdoor krijgt de kijker een mooi overzicht van de verschillende stijlen die er binnen ska bestaan. Een meer klassieke vorm van deze muziek is vooral populair in de Verenigde Staten, waar het vaak wordt gebracht door bands die al sinds de jaren vijftig en zestig spelen.

Verder kwam er ook nog een meer energieke vorm van ska aan bod die ontstaan is in het Verenigd Koninkrijk. Het is een fusie van de originele ska-muziek, door Jamaicaanse migranten overgebracht naar de achtergestelde fabrieksbuurten van Engeland, met de toen populaire punk van bands zoals the Clash. Het was ook toen dat de bekende skinhead subcultuur ontstond, alsook de muziekstijl van reggae, ons welbekend van Bob Marley. Uiteindelijk komt de film terecht bij de huidige ska-scene, toen op het Europese vasteland mensen begonnen te luisteren naar ska-muziek en die zelf wouden gaan maken om het daarna te mixen met tal van nieuwe invloeden, zoals etnische muziekstijlen.

Ska! Delight werpt licht op een muziekstroming die vandaag niet bijster veel fanaten kent en die meestal onder de radar verdwijnt wanneer het aankomt op alternatieve muziekstijlen. Een reden voor zijn onzichtbaarheid is dat de subcultuur van deze muziekstijl vaak wordt geassocieerd met iets negatiefs, namelijk extreemrechtse ideologie. Dit punt wordt interessant genoeg ook heel kort aangehaald in de documentaire. De bands kunnen namelijk totaal niet geloven dat hun originele, multiculturele en inclusieve stijl op een bepaald moment werd overgenomen door nazi’s, basically. Grappig en triest tegelijk om te horen hoe één van de ska-bands – eentje die zingt in het Duits - vaak extreem-rechtse “fans” over de vloer kregen en die dan ook moest wegjagen.

Ska is een zeer unieke en specifieke stijl, die vele raakvlakken toont met jazz-muziek, maar dan wel veel te ongeraffineerd en ongepoetst is om beschouwd te kunnen worden als ‘conventionele’ jazz. Ska heeft dus ook maar weinig mensen afkomstig uit de jazzwereld die fan zijn. Persoonlijk geloof ik dat de film eerder bedoeld is voor mensen met voorkennis van de stijl. Ska! Delight lijkt nogal gespecialiseerd en enkel bedoeld voor een kleine kring liefhebbers. Het is, uiteindelijk, als film en als kunstproject vooral gefocust op de mensen binnen die specifieke subcultuur. Als je daar niet toe behoort is het dan ook moeilijk om mee te gaan.