recensie> Routine, routine en nog eens routine
Recensie Pardon! Sorry dat ik leef
"Pardon! Sorry dat ik leef." Aangetrokken door die titel, liep de schouwburg vol met nieuwsgierigen. SKaGen bracht een rollenspel tussen een procureur en iemand die net een misdrijf heeft gepleegd.
Als een vlieg in een achterkamertje van het justitiepaleis is het publiek getuige van een hele reeks ondervragingen. Pardon! Sorry dat ik leef is gebaseerd op een film Délits flagrants van Magnumfotograaf Raymond Depardon, die een reeks beelden maakte van ondervragingen in het justitiepaleis van Parijs.
Aan de hand van verrassende personagewissels, gevatte en grappige dialogen, confronteert SKaGen de toeschouwers met de dagelijkse routine van een procureur. Het toneelstuk is dan ook een eindeloze variatie op de ondervraging van een beklaagde.
“U bent een beetje doof he?” - “Ja Mevrouw de Procureur.” Zo opent de eerste dialoog. Het decor, een schijf met daarop een tafel, twee stoelen en erboven een grote lichtbak, simuleert een klein, kunstmatig belicht bureau ergens in het justitiepaleis. In dat bescheiden decor en met beperkte theatrale middelen weten de drie acteurs, Valentijn Dhaenens, Korneel Hamers en Clara van den Broek, het publiek een ruim uur te boeien.
In het begin wordt elke rolwisseling nog duidelijk aangekondigd door het tussenspel van een orgeltje of door de schijf volledig te laten ronddraaien. Dat symboliseert de dagdagelijkse routine. Naarmate het toneelstuk vordert, wordt het tempo verhoogd.
Een heel aantal beklaagden passeren de revue: een drugsverslaafde, een oplichter, een prostituee die auto’s steelt, een man die zijn vrouw slaat. De acteurs wisselen steeds sneller van personage, personages veranderen van rol en van geslacht, verplaatsen zich in de rol van de ander of vallen zelfs uit hun rol.
NEGATIEVE SPIRAAL
Het theaterstuk stelt scherp op het immense contrast tussen de staat als machine en een man of vrouw die er alles aan doet om zich goed te praten. Voor de één is dit dagdagelijkse routine, voor de ander een zeldzame gebeurtenis waar veel van afhangt.
Die tweestrijd is toepasbaar op de gehele mensheid, vertelt Marie-Paule Van Langenhoven in het panelgesprek na de voorstelling. Van Langenhoven is substituut-procureur des Konings in Leuven: “Elke persoon kan evengoed aan beide kanten van de tafel zitten. Het hangt van toeval af welke rol je in de maatschappij inneemt. Door een tegenslag kan je snel in een negatieve spiraal terechtkomen en aan de andere kant van de tafel belanden.”
Ook actrice Clara van den Broek wijst tijdens het panelgesprek op die inwisselbaarheid: “Hoewel de machtsverhouding op het eerste zicht evident lijkt, is het niet altijd duidelijk waar de macht ligt. Als de ondervraagde weigert te antwoorden, verliest de ondervrager zijn macht.”
Ze concludeert dat de inhoud van de opvoering betreurenswaardig is. “Ik geloof wel ergens in de maakbaarheid van de maatschappij, maar met sommige mensen komt het nu eenmaal nooit goed,” aldus Van den Broek.
