Recensie Kulaktoneel: lachen kan ook gaan vervelen

Je beter willen voordoen dan je bent, is een kwaal van alle tijden en het centrale thema in Een Man van Stand. Het stuk steekt de draak met het adellijke imitatiegedrag van rijke burgers in de 17de eeuw, en werd voor het eerst opgevoerd in 1670 aan het hof van Lodewijk XIV. De Franse koning was er naar verluidt zot van.

Zoveel jaar na datum maakt het Koninklijke hof plaats voor het Arenatheater in Kortrijk, neemt het goedgeluimde studentenpubliek de rol van Zonnekoning over en vormen de Kulak-acteurs het gezelschap van Molière.

Mensen van stand

Op de wegstervende tonen van Jacques Brels Jojo stappen we in de leefwereld van Mr. Jourdain, gebracht door een solide acterende Robin Vrielynck. Het hoofdpersonage is een welgesteld man hunkerend naar adellijke status. Door toedoen van muziek, dans, schermen en filosofie wil hij zich losmaken van zijn eenvoudige komaf, waarmee hij niet hoog oploopt - zijn ouders waren 'slechts' marktkramers. Daarbij hanteert hij één stelregel: 'als mensen van stand het doen, dan doe ik het ook.'

In een klaar lineair verhaal mikken de makers duidelijk op humoristische elementen: woordspelingen, anachronismen, absurde gelaatsuitdrukkingen en carnavaleske Arabieren die een koeterwaals uitkramen dat er bij het publiek gretig ingaat. Toegegeven, op bepaalde momenten werkt het effectief ook, maar door de aaneenschakeling van lichtzinnige scherts zakt de voorstelling af naar een voetjes-omhoog-humor-passeert-niveau, waardoor je op je honger blijft zitten.

Mamamouchi

Daar waar we voor de pauze uitgebreid kennismaken met de verschillende personages, stevent Een Man van Stand na de pauze in sneltempo af op de ontknoping. Mr. Jourdain wordt door een list verheven tot de 'adellijke' Mamamouchi, een fictieve stand waarin hij zelf maar al te graag gelooft. En diens dochter Lucile trouwt met Leon, een huwelijk dat eveneens mogelijk wordt door diezelfde list. Een schielijke plotontwikkeling die meer om het lijf mocht hebben. Belangrijke rollen als Lucile en Leon verschijnen laat ten tonele - pas na de pauze - waardoor ze diepgang missen.

Een onevenwicht valt ook te bespeuren in het acteerwerk. Door de stevige prestatie van acteur Robin Vrielynck, die het gewicht van Een Man van Stand draagt, komen zijn medeacteurs moeilijk uit zijn schaduw.

De aanwezigheid van Mr. Jourdain op het podium creëert bepaalde verwachtingen bij het publiek, een gevoel dat je bij de andere acteurs niet hebt. Telkens is het toch een beetje uitkijken naar de fratsen van de hoofdfiguur, wat de aanstekelijke wil van de overige acteurs niet wegneemt. Op hun manier wekken ze sympathie op voor datgene ze op scène brengen.

Een Man van Stand is een onderhoudende voorstelling die zich duidelijk als doel had gesteld om mensen aan het lachen te brengen. Een verraderlijke ambitie omdat de hang naar humor vaak uitmondt in overdaad. Aan deze valkuil zijn de makers niet ontkomen, maar met enthousiasme win je al heel wat krediet, en die pluim mogen de acteurs en regisseurs zeker en vast op hun hoed steken.