recensie> Woorden, maar ook daden
Recensie Het nieuwstedelijk speelt ‘Hoop’
“Theater is nog nooit zo belangrijk geweest,” schreef deze krant over Angst, de voorganger van Hoop. Deze keer wil Het nieuwstedelijk meer dan theater brengen. Nu willen ze veranderen.
“Zitten er een jurist, een accountant en een ingenieur in de zaal?” Genadeloos gaat het zaallicht aan. “We kleven stickers op jullie. Spreek elkaar na de voorstelling aan. Jullie drieën volstaan om een windmolencoöperatie op te richten.”
Welkom bij Hoop. Voorgangers Hebzucht en Angst toonden hoe banken en landen wankelen, nu crisis het nieuwe normaal is. Het derde deel van auteur en regisseur Stijn Devillés drieluik geeft een antwoord.
Dat klinkt lezers van Rutger Bregmans schrijfsels voor De Correspondent en kijkers van de onvolprezen VPRO-reeks Tegenlicht, bekend in de oren.
Vormelijk is “Hoop” barokker dan zijn voorgangers
“Wist je dat een gemiddelde boormachine in zijn hele leven maar dertien minuten gebruikt wordt?” Delen is het nieuwe bezitten. In een ton kapotte telefoons zit meer goud dan in een ton gouderts. Afval is de nieuwe grondstof. En vooral: verandering komt van onderuit. Yes we can, denkt de Obama-generatie.
PAMFLET OF PERSONAGE?
Het is theater met een boodschap. Niets mis mee, au contraire. Maar soms overstemt de boodschap het theater. Dan vragen acteurs letterlijk of er een scène is overgeslagen, wanneer de plot plotsklaps naar het einde - de boodschap, weet u wel - snelt. Dan worden personages pamfletten, meer concept dan mens.
Als een jong meisje opkomt, zich als “Het Kind” aankondigt en hoogdravende zinnen debiteert, dreigen onze ogen te draaien. De pap in onze mond mag heus wat meer brokken hebben.
Gelukkig heeft Devillé de rest van de cast wel meer vlees gegeven. Sara Vertongen ontroert als liberaal minister Gwendolyn Lallemand door haar lijden. Of neem Maarten Ketels. Zijn ascetisch-autistische Egon Stark is een nauwelijks verholen avatar van Elon Musk, en rijdt op een geëvolueerde segway rond. Toch zien we een mens. Iets waar zijn samenspel met een bijzonder sterke, energieke Michaël Pas (astrofysicus Carl Jacobs) zeker een rol in speelt.
OPWARMEND AVONDLAND
Ook vormelijk is Hoop barokker dan zijn voorgangers. De dreigende klanken van Hebzucht en Angst maken plaats voor vrolijkere deuntjes. Al blijven de muzikanten van Het nieuwstedelijk, né Braakland/ZheBilding onconventionele instrumenten als een wasrek bespelen. Sowieso blijft het gezelschap sterk in soundtracks. De gouden hitte van licht en decor passen dan weer bij een decadent en opwarmend avondland.
De pap in onze mond mag heus wat meer brokken hebben
Hoop neemt veel hooi op de vork. Toegegeven, soms ten koste van plot en personages. Is dit preaching voor een choir van witte en linksige theaterbezoekers uit de middenklasse? Misschien. En niet iedereen zal goedbedoelde zinnen als “De groten lijken alleen maar groots omdat wij knielen, sta op!” en “We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk” smaken.
Maar Devillé en de zijnen ontwijken toch maar mooi de valse val waar menig progressief in trapt. “Allemaal goed en wel, maar wat is je alternatief?” Hoop is meer dan theater. Woorden, maar ook daden.
