recensie> Het leven is een circus
Recensie Ensor (Compagnie Cecilia / Circus Ronaldo)
De theatervoorstelling “Ensor” van Compagnie Cecilia en Circus Ronaldo was vorige week vier keer uitverkocht in 30CC/Schouwburg. Een publiekslieveling met diepgang.
Theatermakers zijn de journalisten van het onbenoembare. Schoon gezegd, hè? Als dat waar is, dan is Ensor de uitstekende kwaliteitskrant waarvoor je uit bed komt. De makers raken er trouwens zelf ook niet op uitgelezen.
Ensor speelde voor het eerst in 2014 toen theatergezelschap Compagnie Cecilia, van Johan Heldenbergh en Arne Sierens, en het bekendste Vlaamse familiecircus, Circus Ronaldo, hun krachten bundelden.
Ensor is de uitstekende kwaliteitskrant waarvoor je uit bed komt.
Ze vertellen het verhaal van twee veertigers die worstelen met zichzelf en de liefde voor een vrouw. Het gaat dus niet over de Oostendse schilder James Ensor. Hoewel toch een beetje. De enscenering lijkt namelijk op een vibrerend stilleven van Ensor. De felle kleuren overvallen je eerst, er is altijd een doodskop aanwezig en de maskers vallen soms af. Het wrange feest zit bomvol maatschappelijke thema’s en lagen, zonder overdadig te zijn. Zoals je aan een goed schilderij ook niets kunt toevoegen of weglaten.
Penopauze
Hoewel Ensor vertrekt van twee mannen in hun midlifecrisis, moet je niet in je penopauze zitten om opgezogen te worden, want het gaat over het leven zelf. Nemen we als mens voortdurend andere rollen aan zoals een acteur? Of worden we constant heen en weer geslingerd tussen een lach en een traan zoals een clown? Beide.
Ensor oppert nog een derde mogelijkheid. Niemand van ons heeft immers zelf voor het leven gekozen: je wordt erin gesmeten en blijft levenslang onwennig op zoek. Zo voelt het ook voor de mensen uit het publiek die op scène worden getrokken. Niet om te assisteren bij een goocheltruc, maar om zelf de getormenteerde rol te spelen van de vader die er niet was voor zijn zoon. Of de muze die naakt op tafel danst. Slik.
De hoofdpersonages zijn een confrontatie tussen circus en theater.
Acteurs die vragen aan het publiek om mee te acteren. Dat is inderdaad gruwelijk meta, maar het stoort geen seconde. Wat ons onderscheidt van de dieren is volgens sommige filosofen het zelfbewustzijn. Het leven is dus zelf meta en een stuk over het leven moet dat ook zijn. Meta klinkt misschien zwaar, maar in Ensor is het frivool en speels, zoals de livemuziek bij het stuk.
Schaterlach
De hoofdpersonages vormen een confrontatie tussen circus en theater. Traditioneel gaat het in de circustent over kleine emoties en de schaterlach. En in het cultureel centrum eerder over grote thema’s en de ironische lach. Maar in dit theaterstuk heeft de schaterlach ook een plaats en worden we vertederd door circuskunstjes met een babypop. De confrontatie wordt al snel kruisbestuiving.
Niet iedereen heeft talent voor het leven.
De mannen van Circus Ronaldo zijn trouwens uitstekende acteurs. Zo vult de onderkoelde speelstijl van Danny Ronaldo het exuberante acteerwerk van Heldenbergh mooi aan. Karel Creemers speelt dan weer magistraal dokter Sorgeloos, die zich ondanks zijn naam in één minuut tijd verliest in een alcohol-, cocaïne- en heroïneverslaving met een zelfmoord tot gevolg. Niet iedereen heeft talent voor het leven.
Een meta-stuk van 150 minuten dat toch een breed publiek kan bekoren, dat kan alleen door een goed verhaal en een toegankelijke tekst. Het aandeel van regisseur en tekstschrijver Arne Sierens is dan ook groot. De eerste twee zinnen van deze recensie zijn van zijn hand. Het stuk was zo meta dat het ook al een recensie van zichzelf bevatte. Dat was gemakkelijk.
