Ontmenselijking in een onweerstaanbaar Hollywoodjasje

De verfilming vertelt het waargebeurde verhaal van de Osage-moorden in het Oklahoma van de 20ste eeuw. Tientallen rijke Osage-indianen werden vermoord om toegang te krijgen tot hun oliegeld. Op politieonderzoeken en vervolgingen moesten ze evenveel jaar wachten. We volgen de gebeurtenissen door de ogen van de blanke Burkhartfamilie en haar Osage 'beschermelingen'.

Terwijl het gelijknamige non-fictieboek geschreven werd uit het standpunt van FBI-pionier Tom White, kiest Scorcese voor hoofdpersonages Ernest (Leonardo Dicaprio) en Molly Burkhart (Lily Gladstone) . De cast wordt aangevuld met vaste waarde Robert DeNiro, als zijn meedogenloze en charismatische oom King Hale.  

Moeilijke thematiek maakt plaats voor tempo

Het mystery-aspect is in de verfilming helemaal naar de achtergrond verdwenen: een geslaagde keuze. Als zowel slachtoffer als medeplichtige vervult de Burkhart perfect die getroubleerde middle-manfunctie die voor de kijker zo meeslepend is. 

Terwijl de gebeurtenissen gigantische betekenis hebben voor de Osagegemeenschap en de geschiedenis van de Verenigde Staten, focust de film op het menselijke drama en doet geen grote uitspraken. Daarmee stelt Scorcese zich veilig voor de meeste thematische kritiek. Het is nog maar de vraag of die helemaal terecht is, het blijft een Hollywoodproduct van witte mannen over een heel gevoelig aspect van de Amerikaanse geschiedenis. 

Het verhaal sleept de kijker echter mee aan een weergalloos tempo en laat weinig tijd over tot reflectie. Scorcese slaagt erin het einde niet al te voorspelbaar te maken. Het laatste uur van de film denk je meerdere keren dat het gedaan is, maar de beelden blijven koppig drieënhalf uur draaien - ongetwijfeld te lang voor veel kijkers. Geen enkel personage is oppervlakkig en één voor één maken ze een hele evolutie door. Ook de climax laat je achter met een dubbelzinnig gevoel, in dit drama zijn er geen winnaars. Alleen verliezers. 

Subverting expectations 

Jammer genoeg weerspiegelt dat niet de realiteit, want daar trekt de witte middle-man wel degelijk aan het langste strootje. Killers of the Flower Moon vertelt vooral een uniek verhaal. Toch slaagt Scorcese erin om zich niet te verstoppen achter 'het genuanceerde einde waarin de slechterik het onderspit delft.' De Osage zijn doortrapt, daarvoor waarschuwt King Hale zijn neefje Ernest als hij bij hem komt wonen: 'wanneer je denkt ze te slim af te zijn, dan heb je het mis.' Van het standaard beeld dat wij kennen van de inheemse Amerikanen blijft geen spaander heel. 

Vanaf de eerste scène, waarin de olie ritmisch uit de aarde spuit, scheppen de Osage een onweerstaanbare verwachting. In dit waargebeurde scenario zwemmen ze in het geld. In Fairfax zijn ze steevast een mysterieuze verschijning, alle blikken volgen hen en ze gaan overal over de tongen. Maar het is een interne contradictie: de Osage boezemen ontzag in, maar toch zijn ze de verliezers van dit verhaal. Daarmee is het punt gemaakt, het doet er niet toe hoeveel geld ze verzamelen of respect ze krijgen. Ze zijn geen mensen, zoals in de film wordt gezegd 'onbevoegd'. Ten slotte doet het er niet toe met welke verwachtingen je naar de cinemazaal gaat, je komt overdonderd buiten. 

Zoals gewoonlijk schept Scorcese een volledig eigen wereld. Hij zuigt je mee in de actie, intrige en straffe acteerprestaties. Het intrigerende script en sterke regie wordt helemaal afgemaakt door vaste waarden DiCaprio en DeNiro. Toch springt vooral Lily Gladstone eruit. In de rol van Molly Burkhart, belichaamt ze de film volledig, die begint en eindigt met haar gladgestreken gezicht. 

Killers of the Flower Moon - weldra een klassieker - gonst van geweld en grote ego's, maar in Molly's stoïcijnse blik verankert ze de stille kracht van de Osage en hun ondenkbare tragedie.