Olga Lucovnicova wint Gouden Beer voor Beste Kortfilm

'Dus, ik ben Olga Lucovnicova. Een moeilijke naam om uit te spreken. En mijn film heet My Uncle Tudor.' Zo begint deze voormalige studente van de LUCA School of Arts aan een van de interviews die ze heeft afgelegd na een voor haar onverwachte overwinning. Op het internationaal filmfestival van Berlijn, ook wel gekend als de Berlinale, werd ze beloond met een Gouden Beer voor Beste Kortfilm. Met haar innige verhaal over seksueel misbruik dat vakkundig gebracht werd, wist ze de jury te overtuigen.

Dat blijkt een meer dan geschikte prijs voor haar cinematografische prestaties en ongeziene moed die ze tentoonstelt in het eindproject Nanu Tudor van haar filmopleiding, waarin alledaagse taferelen in een kruipende duisternis gewenteld worden door het donkere gesprek dat de prachtige beelden vergezelt.

Haar eerste reactie tijdens een Zoom-gesprek dat een enorme wending aan haar leven zou geven, spreekt dan ook boekdelen over haar bescheidenheid: 'Nee, nee! Ik kan het niet geloven! Ik was zo nerveus voordat ik met je kon spreken. Nu heb ik wat tijd nodig om rustig te worden …' Een lachende Olga die net niet in tranen uitbarst, moet even laten bezinken wat er net is gebeurd. De officiële prijsuitreiking zal plaatsvinden tijdens de zomer.

Een odyssee vanuit Moldavië

Olga Lucovnicova werd geboren in Moldavië in 1991. Nadat accountancy toch niets voor haar bleek te zijn, begon ze een studie fotografie aan de kunstacademie. Na het afronden van haar bachelor besloot ze een film te maken die uiteindelijk in de prijzen viel in haar thuisland. Na een vruchtvolle studie cinematografie in Chisinau, kreeg Olga een beurs voor de DocNomads Joint Master Degree in Documentary Filmmaking in Portugal, Hungary and Belgium.

Hierdoor belandde ze uiteindelijk aan het einde van haar studie in België bij de LUCA School of Arts waar Nanu Tudor haar afstudeerproject is geworden. Lucovnicova heeft een uitgesproken stijl die de focus telkens bij mensen lijkt te leggen. Via een lappendeken van beelden schildert ze treffende portretten die de kijker vragen hen te leren kennen.

Nanu Tudor vraagt hetzelfde, al wekt dat weerstand op vanwege het schrijnende onderwerp. Olga keert na twintig jaar terug naar het huis waarin ze opgroeide, maar ze keerde ook terug naar het hol van de leeuw wetende dat die leeuw nog steeds aanwezig was. Daar heeft ze een gesprek met hem over het waarom: waarom heeft haar oom haar seksueel misbruikt?

Confrontatie leidt tot revelatie

Initieel was het plan om een film te maken over de conversatie met haar vader over het seksueel misbruik, aangezien hij hier niets van wist. Maar na de opname van de conversatie met haar nonkel, die ze naar eigen verbazing toch had durven confronteren, wist ze dat dit de kern van haar kortfilm moest worden.

Op deze manier tracht ze niet enkel retroactief zichzelf als kind de troostende armen te bieden die er niet waren, maar wil ze ook erkenning geven aan andere slachtoffers die vastzitten of vast hebben gezeten in het beklemmend web van incestueus misbruik dat in stand gehouden wordt door een persistent wegkijken en stilzwijgen van familieleden.

Het hele filmproces geeft haar een nieuw metaperspectief op haar verleden. Na de productie besluit ze dan ook enkele toxische banden te doorbreken, aangezien sommigen toch van meer wisten dan zij dacht.

Dankzij het gouden randje dat de kortfilm gekregen heeft door het succes op de Berlinale, maakt Nanu Tudor ook kans om een Oscar binnen te halen in 2022. Maar één ding lijkt zeker: de toekomst zal nog veel in petto hebben voor de beloftevolle Olga Lucovnicova.