interview> “De titel van mijn nieuwe plaat is keihard gepikt van House of Cards”
Navraag: Pieter Embrechts
Op zijn nieuwe plaat bezingt Pieter Embrechts zijn geliefde habitat Borgerhout. “Er heerst een gezonde rebellie,” vertelt hij. Een gesprek over clichés, Marokkaanse kappers en het onderwoud.
Het is ondertussen al meer dan twaalf jaar geleden dat Pieter Embrechts zijn eerste plaat Maanzin uitbracht. De langverwachte opvolger Onderwoud is in één klap een dubbel-cd geworden met achttien gloednieuwe Nederlandstalige nummers.
“Ik heb de voorbije twaalf jaar wel veel muziek gemaakt,” vertelt Embrechts. “Bijvoorbeeld met mijn bigband The New Radio Kings en het mambo-orkest El Tattoo Del Tigre. Daarnaast schreef ik ook muziek voor onder andere de muziektheatervoorstelling Sunjata. Ik heb dus zeker niet stilgezeten, maar inderdaad, een album met Nederlandstalige eigen songs, dat was al lang geleden.”
Je bent dus wel blijven schrijven?
Pieter Embrechts: “Ik zal altijd nummers aan het schrijven of aan het opnemen zijn. Dat is een constante in mijn leven. Als ik vrij heb, is dat wat er gebeurt. Maar als het gaat over eigen werk, ben ik een mierenneuker. Vandaar dat het soms even duurt voor ik iets uitbreng.”
“Als ik iets in opdracht maak, dan zeg ik al gemakkelijker: "ik doe het vandaag en klaar." Dat levert soms zelfs een interessanter resultaat op dan wanneer je er te hard over gaat nadenken en vier versies van elke song maakt.”
“Maar als iets vanuit jezelf komt, dan geef je deels je persoonlijkheid bloot. Daarom wil je meer tijd om de dingen te wikken en te wegen. Al blijft een liedje uiteraard altijd een constructie. Je smijt niet zomaar je hart en ziel op tafel, zonder dat je het weet. Je bent je bewust van wat je deelt.”
"Sommige mensen denken bij Onderwoud aan schaamhaar"
Net zoals je vorige plaat “Maanzin” heeft “Onderwoud” een onbestaand woord in de titel. Waar komt het vandaan?
Embrechts: “Ik heb dat woord eigenlijk keihard gepikt van Frank Underwood in House Of Cards (lacht). Ik dacht, als je dat vertaalt naar het Nederlands, is dat een superschoon woord. Ik was toen zelfs nog niet met de plaat bezig.”
“Pas veel later, toen ik een titel zocht, kwam het woord weer boven. Het klopte ook met het album. Onderwoud heeft iets duisters, alsof het spreekt over de dingen die onder de oppervlakte leven en die je in songs wat licht geeft.”
"Al zeggen sommige mensen meteen, oh leuk, schaamhaar (lacht). Dat is ook een mooie interpretatie natuurlijk. Iedereen mag erin zien wat hij of zij wil.”
Oscar and the Wolf
Je nummers hebben iets poëtisch en verhalends. Je hebt ook niet toevallig kleinkunst gestudeerd.
Embrechts: “Ik ben niet zo’n fan van het woord kleinkunst. Let’s face it, het klinkt een beetje minimaliserend en ondankbaar. Als Tom Waits Nederlands zouden spreken, zou hij hier ook onder kleinkunst vallen. Hij is ook een verhalenverteller. Soms denk ik, wat is er mis met gewoon songsmid of liedjesschrijver als benaming. Ik hou niet zo van dingen opdelen in vakjes. Dat doen ze wel in winkelrekken.”
Laten artiesten zich vandaag de dag te veel in hokjes duwen?
Embrechts: “Ik ben wat dat betreft een heel vrij mens. Kijk naar Onderwoud. Het eerste album bevat veel elektronica en beats. Het tweede album is daarentegen meer geënt op een liveband met langere verhalen.”
“Mocht ik commerciëler ingesteld zijn, zou het slimmer zijn om per album één sound te kiezen. Dat is naar programmatoren van concerten toe ook eenvoudiger.”
“Artiesten gaan tegenwoordig vaak voor een duidelijke concept. Het circuit vraagt dat ook. Ik heb daar niets op tegen. Kijk naar Oscar and the Wolf, ik zag hen ooit bezig als Coldplay-achtige band. Tegenwoordig hebben ze gekozen voor de elektronicatrip. Een goede keuze, maar ook een commerciële.”
"Ik wilde ooit beeldhouwer worden"
Naast je muziek heb je ook een passie voor beeldhouwen.
Embrechts: “In het middelbaar zat ik in de steinerschool en had ik een grote passie voor beeldhouwen. Voor mijn eindwerk heb ik toen uit een eiken stronk een groot beeldhouwwerk gemaakt van een zittende figuur. Toen ik moest nadenken over wat ik wilde studeren, was beeldhouwen zelfs één van de pistes.”
“Ik vind het een mooi idee dat je als beeldhouwer het beeld gewoon uit de boomstronk of het stuk steen moet uithalen. Het zit er eigenlijk al in. Dat is een prikkelende gedachte. Ik heb er ook gewoon fysiek plezier aan. Die focus gedurende lange tijd, dat hakken en schuren, ik deed dat heel graag.”
“Die passie zal zeker nog terugkomen. Ondertussen heb ik thuis nog steeds een doos vol hamers en gutsen staan. Na de toneelschool heb ik me zelfs tot drie keer toe ingeschreven voor een cursus beeldhouwen met marmer in Italië, maar er is telkens iets tussengekomen.“
Borgerhout
Voor Gazet van Antwerpen maak je een reportagereeks over de Turnhoutsebaan in Borgerhout. Je woont er zelf al 13 jaar. Doet het je anders kijken naar je eigen wijk?
Embrechts: “Ik kijk absoluut anders naar Borgerhout. Er zijn veel clichés waar je, zelfs al je er woont, mee rondloopt. Die sneuvelen stuk voor stuk. Ik woon bijvoorbeeld tussen de moslims. De meeste buurtbewoners ken ik al jaren, maar ik heb nooit echt uren met hen gebabbeld. Dat doe ik nu wel en dat is een eye opener.”
“Ik sprak bijvoorbeeld met twee veertigjarige moslima’s die ik tegenkwam in de bakkerij. Ze praatten Antwerpser dan de vaste klanten van Café ’t Leeuwke (lacht).”
“Ze vertelden dat hun ouders het heel zwaar hebben gehad en dat zij als volgende generatie hard hun best hebben gedaan om iets van hun leven te maken. Eén van de twee had volwassen kinderen die gestudeerd hadden. Ze was erg trots op hen maar had ook gezien dat veel leeftijdsgenoten verdwaalden in drugs en criminaliteit. Ze was best kritisch voor die volgende generatie. Zo merk je maar dat de grootste criticasters in de moslimgemeenschap zelf zitten.”
"Borgerhout is een boeiende biotoop"
Wie kwam je zo nog tegen tijdens je reportages?
Embrechts: “Een Marokkaanse kapper vertelde me dat sommige van zijn klanten jonge mannen waren die gestudeerd hadden maar nergens op sollicitatiegesprek mochten komen omwille van hun Marokkaanse achternaam.Wij denken altijd dat verzuring enkel voorkomt bij oude rechtse Vlamingen, maar er zit ook verzuring aan de andere kant. Dat vergeten we vaak.”
Doen die verhalen je geloven in onze multiculturele samenleving? Of net helemaal niet?
Embrechts: “Beide. Je komt prachtige initiatieven tegen, maar dan hoor je bijvoorbeeld ook dat er in een moskee 200 meter verderop pamfletten zijn gevonden met daarop "Wij willen de maatschappij overnemen door de baarmoeders van onze vrouwen." Men alludeert hier dus op de overname van de maatschappij door in aantal te groeien. Dat kan je bijna niet geloven.”
“We moeten niet naïef zijn. Dat is ook een realiteit. De diversiteit aan overtuigingen en interpretaties binnen de islam is immens. For the better of de samenleving, moeten we volgens mij dus echt gaan voor een Europese islam. Dat is nodig, want anders gaat het niet lukken.”
Je woont wel nog steeds graag in Borgerhout?
Embrechts: “Ik ben eigenlijk heel fier op Borgerhout. Het is een plek waar nog steeds een soort van gezonde rebellie heerst. Als het stadsbestuur zegt dat je niet mag fietsen op de Turnhoutsebaan, staan er diezelfde dag nog duizend fietsers op diezelfde baan om te zeggen: fuck you, wij wonen en leven hier (lacht). Dat is een bijzonder boeiende biotoop.”
