recensie> Expo Atchilihtallah van Éric Van Hove in STUK

Marokkaanse ambacht op volle toeren

De STUK Expozaal is in het kader van 50 jaar migratie omgebouwd tot een soort Marokkaanse autofabriek. Je vindt er geen ijzer of olie, maar wel ebbenhout en leer.

INSPIRATIEPOMP

Toen Éric Van Hove acht was, woonde hij met zijn ouders in Yaoundé. Zijn vader was ingenieur en installeerde waterpompen in heel Kameroen. Op een zekere dag ontving de Belgische ambassadeur een brief met een noodkreet uit een klein dorpje. De waterpomp die Érics papa daar enkele maanden eerder had gebouwd, was stuk. De brief was anderhalve maand onderweg geweest. Het betekende dat de kans groot was dat het hele dorp ondertussen ten gevolge van droogte was gestorven.

Érics vader vertrok meteen met een jeep naar het getroffen dorp, maar tot zijn grote verbazing stelde hij vast dat de pomp perfect werkte! Wat was er gebeurd? De dorpsvergadering had besloten om de pomp zelf te openen, omdat wachten op een ingenieur een haast zekere dood inhield. Alle kinderen werden van jong tot oud op een rij gezet en stukje per stukje werd de pomp ontmanteld. Elk kind kreeg een onderdeel van de pomp, moest het stevig vasthouden en onthouden waar het thuishoorde. Uiteindelijk werd zo een gebroken onderdeel gevonden. Dat onderdeel werd door een ambachtsman exact nagemaakt. Alle kinderen gaven in omgekeerde volgorde hun onderdeel terug, de pomp werd hersteld en het dorp was gered.

Dat verhaal maakte een diepe indruk op de achtjarige Éric en de rest is geschiedenis, die je nog enkele weken in het STUK kunt bekijken.

De Marokkaanse autodesigner Abdeslam Laraki had een droom. Hij wilde een honderd procent Marokkaanse sportwagen creëren. Met de blitse Laraki Fulgara slaagde hij hier bijna in. Deze auto werd helemaal in Marokko vervaardigd, op de motor na.

De Belgische kunstenaar Éric Van Hove besloot Laraki metaforisch bij te springen. Hij liet de motor die voor de Fulgara werd gebruikt, een Mercedes-Benz 6.2 L V12, nabouwen met lokale materialen en door Marokkaanse handwerkers. Het resultaat vormt de hoofdbrok van de tentoonstelling Atchilihtallah, Arabisch voor “Dit is wat God ons gegeven heeft!”. Naast de V12 kan je er ook de nagebouwde ateliers van de ambachtslui en videofragmenten van het fascinerende ontstaansproces bekijken.


Passie

De V12 Laraki zelf is een wonderlijk artefact waar je minutenlang kunt naar blijven staren. Aan de 465-delige motor werkten 57 Marokkaanse ambachtslieden onder leiding van Van Hove. Deze sierlijke nep-motor is het resultaat van bloed, zweet, tranen en bovenal veel geduld. Deutsche Gründlichkeit ontmoet Marokkaanse passie.

Om het kunstwerk te vervaardigen, richtte Éric Van Hove in Marrakech een naar hem genoemd atelier op. Daar werden de onderdelen die over het hele land werden gemaakt, samengebracht en geassembleerd. Het basisidee voor de V12 Laraki ligt trouwens in een prachtig verhaal uit Erics kindertijd over een waterpomp die zijn vader maakte in Kameroen(zie kader).


Gebroken hart

Van Hoves werk is zoals hijzelf: kosmopolitisch. De kunstenaar werd geboren in Algerije, groeide op in Kameroen, studeerde in Brussel en Japan, en maakt kunst over heel de wereld. Telkens werkt hij intensief samen met de lokale bevolking.

Met Atchilihtallah en vooral de artisanale motor werpt Van Hove in de eerste plaats vragen op over postkolonialiteit en post-Fordisme. Het verschil tussen het Westen en het Oosten en tussen industrie en ambacht wordt haarscherp en tegelijkertijd zeer ambigu voorgesteld.

In de tweede plaats was de voorbereiding van dit kunstproject ook een helingsproces voor Van Hoves gebroken hart. Zijn vriendin verliet de kunstenaar namelijk toen hij zijn atelier in Marrakech pas had opgericht. Tragisch genoeg ging ze ervandoor met de eigenaar van het pand dat Van Hove huurde als werkplaats. Die weet nu naar eigen zeggen uit hoeveel delen een menselijk hart bestaat: 465.

Powered by Labrador CMS