recensie> Recensie van MCBTH van Het Toneelhuis, LOD en VOCAALLAB
Macbeth bombastisch geminimaliseerd
Met MCBTH herleidt Het Toneelhuis Shakespeares Macbeth tot de essentie. Geruggesteund door LOD muziektheater en een visuele weelde, bieden de acteurs een blik in het hoofd en hart van Macbeth.
Hoe lieflijk de voorspelling bij aanvang voor Macbeth ook moge zijn, zo desastreus is de afwikkeling ervan. Waar eindigt het onafwendbare lot en begint de wrede ambitie? De beloofde kroon is voor Macbeth enkel via dood en verraad te bereiken. Helaas, dood brengt meer dood met zich mee.
In het hoofd van Macbeth begint zich het voorspel van zijn laatste oordeel te ontspinnen. Geleidelijk verzuipt hij in het bloedbad dat hij op aangeven van Lady Macbeth zelf in gang heeft gezet. Het Toneelhuis haalt de grote middelen boven om dit te veruitwendigen. De muur waarop geprojecteerd wordt, komt bijvoorbeeld in z’n geheel langzaam naar voor en vernauwt de speel- en psychologische ruimte voor de acteurs. Het claustrofobische gevoel dat hierdoor ontstaat, zoals we dat ook zien in de film Fermat’s Room, werkt wonderwel.
De titel doet het al vermoeden: Guy Cassiers brengt niet het klassieke koningsdrama, wel een uitgepuurde totaalbeleving. In MCBTH als barokke uitzuivering moeten niet alleen de klinkers het bekopen, ook een hoop personages en tekst worden meedogenloos geschrapt. In ruil worden nieuwe visuele en auditieve dimensies van het stuk geopend terwijl de acteerregisters bewust gesloten worden. De psyché van de hoofdrollen is niet zozeer te vinden de onderkoelde speelwijze maar des te meer in de projecties en muziek. Of hieruit een mooie symbiose ontstaat of het spel nodeloos ingetogen is, daar zijn we nog niet uit.
Tom Dewispelaere, in de gedaante van Macbeth, is de enige acteur die naarmate het stuk vordert wél meer registers mag opentrekken en zelfs de live paukenslagen mag overstemmen. Hij gaat van beheersing naar losgeslagen briesen en alles daartussen.
Multisensoriële overgave
Door de veruitwendiging van Macbeths machtswellust en kwellingen in beeld en muziek is de inleving voor de toeschouwer niet enkel een kwestie van suspension of disbelief maar wel van een multisensoriële overgave. Hoewel deze keer niet intens beklijvend, blijft Guy Cassiers vernieuwend in zijn visuele aanpak. Grote projecties zijn we al gewoon van Guy Cassiers, maar ook de lichamen van de acteurs gebruikt hij als projectiescherm. Hiervoor zijn de magnifieke kostuums van Tim Van Steenbergen ideaal geknipt. Naarmate het bloed meer vloeit, worden de kostuums donkerder. Bovendien werkt de overvloedige tule van Lady Macbeth mooi als een verstrikkende metafoor.
Waar Cassiers en het Toneelhuis van projecties zijn handelsmerk hebben gemaakt, daar worden ze in deze productie gecomplementeerd door LOD’s expertise in muziektheater. Al is in dit geval “muziek” zeer ruim op te vatten. De rol van de orakelende heksen worden vertolkt door zowel een talige, geprepareerde piano als drie operateske schimmen. De muziek stopt echter niet bij het invullen van een eigen rol maar verruimt de andere, fysieke personages naar meerdere dimensies.
Voor doorleefde vertolkingen trekt men niet naar MCBTH, voor een totale onderdompeling in Macbeths ambitieuze wanhoop wel. Spijtig dat die onderdompeling niet langer blijft nazinderen en –tintelen in onze zintuigen om van MCBTH werkelijk een koninklijk schouwspel te maken.
