Leuvens uitgaansleven na corona: rijker, veiliger en diverser

Nachtplan, actief sinds 2019, zet zich in voor de ontwikkeling van een meer diverse Leuvense nachtcultuur. Het jongerencollectief wil dat de nacht erkend wordt als een noodzakelijk onderdeel van het cultureel landschap. In samenwerking met Horst arts & music festival brengt Nachtplan nu een bundel uit om dat belang te bestempelen.

Daarnaast is het collectief op dit moment bezig met de zoektocht naar een nieuwe nachtclub in Leuven, die idealiter volgens specifieke visies zal worden uitgebaat. Ze werken daarvoor op dit moment nauw samen met het Leuvense stadsbestuur.

Duidelijk doel en betoog

Het nachtleven wordt tegenwoordig nog steeds te sterk ondergewaardeerd, zo stellen de schrijvers van de bundel. Je mag het economische belang niet uit het oog verliezen, net als het feit dat de nachtcultuur een gewichtige motor kan zijn in de ontwikkeling van steden. En nog het meest essentieel: de nacht geldt als een fysieke en mentale plek waar individuen en gemeenschappen samenkomen, groeien en zich verder kunnen ontplooien.

Het nachtleven kan een niet te onderschatten rol vormen om mensen samen te brengen en te binden - en zo een sociaal vangnet te creëren. Zeker voor groepen die zich overdag niet volledig durven uiten biedt de nacht een toevluchtsoord, een kans om met elkaar in verbinding te treden.

Het lijkt het meest zinvol om te streven naar plaatsen waar verschillende gemeenschappen tegelijkertijd kunnen samenkomen, schrijven de auteurs, wat in de bundel wordt beschreven als een 'safe(r) space'. Dat vraagt logischerwijs om meer dan louter goede bedoelingen: organisaties moeten kritische vragen durven stellen en ervoor zorgen dat de juiste mensen rond de tafel zitten.

Dekoloniseren

Een cruciaal punt is het dekoloniseren van muziek en nachtcultuur. Door een wit getinte kijk op de geschiedenis heeft men in Vlaanderen ook op vlak van muziek een compleet vertekend beeld. De grens tussen appreciatie en appropriatie is behoorlijk dun.

Alles begint bij de samenstelling van de organisatie, die gegarandeerd inclusief moet kunnen zijn. Ook de nachtcultuur moet streven naar nieuwe machtsstructuren en een gelijkwaardige representatie van iedere gemeenschap, vindt Nachtplan.

Uitgaan kan een manier zijn om als individu toleranter en bewuster te worden, en dat is al een serieuze stap in de goede richting, zo schrijven de auteurs. Voor deze safe(r) space is effectieve handhaving noodzakelijk.

Er zijn niet alleen verschillende gemeenschappen binnen een club om mee rekening te houden, maar ook de buurtbewoners. Belangrijk is om open communicatie, samenwerking en goede wil langs beide kanten te genereren, vindt Nachtplan.

Doorsijpelen naar de samenleving

De nachtcultuur kan een prominente rol spelen om maatschappelijke problemen op te lossen. 'De nacht is altijd al een toevluchtsoord, een plek voor zelfontplooiing en identiteitsvorming geweest', zegt Victor De Smet, medewerker van Nachtplan. 'Zo kunnen waarden binnen nachtcultuur, zoals samenhorigheid, tolerantie en verbondenheid als een voorbeeld functioneren voor onze samenleving.' Deze wisselwerking tussen dag en nacht wordt vaak nog miskend.

Het is niet verbazingwekkend dat nachtcultuur onlosmakelijk verbonden is met minderheidsgroepen. 'Om die reden zou ook het nachtleven een voorbeeldrol moeten opnemen in diversiteits- en inclusiviteitsbeleid', legt De Smet uit. 'Als bijvoorbeeld quota of safe spaces hun vruchten afwerpen in het nachtleven, waarom dan niet deze voorbeelden gebruiken om ook meer gelijkheid en inclusie te realiseren in andere aspecten van de maatschappij?'

Botsing tussen beleid en nachtcultuur

Momenteel heerst er nog wederzijds onbegrip tussen beleid en nachtcultuur door gebrek aan kennis en inzicht in elkaars leefwereld en systeem. Toch begint de overheid stilaan in te zien dat nachtcultuur bijdraagt aan de aantrekkelijkheid van een stad of omgeving. Zonder een ondersteunend beleid met bijbehorend wettelijk kader kan de nachtcultuur niet functioneren.

Tegelijkertijd wil de nachtcultuur zoveel mogelijk met rust gelaten worden. De rol van het beleid mag niet totaal afwezig zijn, maar ook niet te regulerend. Beleid moet vooral optreden als facilitator, door fysieke ruimte te vrijwaren en beleidskaders te ontwikkelen – niet als content creator.

Nieuwe nachtclub?

Wanneer er effectief een nieuwe Leuvense nachtclub komt, zal van het verloop van het traject afhangen. 'Op het ogenblik bekijken we nog verschillende locaties, maar die onderhandelingen zijn afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de dialoog met de eigenaars of de gebruikers van de plek', vertelt De Smet.

Pas daarna kunnen ze overgaan tot de concrete invulling. 'Liever wat langer wachten op een échte club, dan snel een nieuwe fuifzaal zonder identiteit uit de grond stampen.'

In de tussentijd worden er nog plannen gemaakt voor allerlei andere projecten. 'Een gezonde nachtcultuur bestaat uit veel meer dan het bouwen van een nieuwe club. Los van het clubtraject blijven we dus ijveren voor een Leuvense nacht met meer infrastructuur, diversiteit en toegankelijkheid.'