Leuvens cultureel najaar van start

Het begon allemaal in maart, toen honderden culturele evenementen in Leuven noodgedwongen werden afgelast. Een surreële ervaring voor de cultuursector. Mike Naert, algemeen en artistiek directeur van het Depot, zag via verschillende taskforces hoe de crisis in alle hoeken van de sector binnenviel. 'Het was een intense ervaring en niemand wist wat de impact zou zijn.'

Een culturele zomer

Toch was de Leuvense zomer verrassend cultureel. Tal van organisaties hebben samen met de stad evenementen op locatie georganiseerd, waaronder de befaamde Anderhalvemetersessies. 'We hebben een heel breed publiek kunnen aanspreken dankzij ons diverse programma', vertelt schepen van cultuur Denise Vandevoort. 'Alles wat we konden organiseren, hebben we georganiseerd.'

Dankzij een financiële verschuiving kon de stad €500.000 investeren in het project. Een broodnodige ondersteuning, aldus Naert: 'De Anderhalvemetersessies gaven een gevoel van thuiskomst, maar waren ver van rendabel.' Frank Moens, coördinator van filmfestival Docville, valt hem bij: 'Ik denk dat wereldwijd geen enkele culturele organisatie winst heeft gemaakt, maar de Anderhalvemetersessies hebben een deel kunnen compenseren.' Het resultaat is een tevreden publiek, enthousiaste muzikanten en een financieel duwtje in de rug van de cultuursector.

Die zomerse opbrengsten waren niet enkel belangrijk voor culturele organisaties, maar ook cruciaal voor kunstenaars en technici. 'Negentig procent van de ticketinkomsten ging naar de artiesten. Ze hebben een kleiner vangnet, daarom werd het een missie om hen staande te houden', vertelt Naert. Ook schepen Vandevoort bevestigt die prioriteit: naast de volledige uitbetaling, kregen artiesten soms ook de opbrengst van het evenement mee.

Voorzichtige ticketverkoop

Nu de zomervoorstellingen op hun einde lopen, gaat het culturele najaarsseizoen van start. Zo opende 30CC vorig weekend zijn ticketverkoop, drie maand later dan gewoonlijk en uitzonderlijk enkel met een programma voor het najaar. Hoewel het publiek de culturele voorstellingen ongetwijfeld heeft gemist, gaan de tickets minder snel over de toonbank dan andere jaren. Bij 30CC was na 2 uur zo'n 25% van de beschikbare tickets uitverkocht, in vergelijking met zo'n 45% de voorbije jaren. 'We merken een zekere voorzichtigheid', vertelt algemeen coördinator Koen Adams.

Ook bij kunstencentrum STUK was er geen stormloop. Hoofd van communicatie Martje Ceulemans legt de oorzaak bij het gebrek aan een abonnementsformule en voorzichtigheid van het publiek. Toch waren in beide cultuurhuizen enkele voorstellingen al snel uitverkocht. 30CC verwacht bovendien dat de ticketverkoop verder zal groeien. Dat was ook het geval bij de verkoop van de zomertickets, en met een beetje geluk geraken dan alle najaarsvoorstellingen, net als hun Anderhalvemetersessies, uitverkocht.

Fysiek filmfestival

Het najaar zal in Leuven voor het eerst Docville verwelkomen. Het internationale documentaire filmfestival vindt jaarlijks plaats in maart en had net zijn flyers geprint toen de filmzalen moesten sluiten. 'Gelukkig heeft Docville inhoudelijk amper toegevingen moeten doen', vertelt coördinator Moens. Vanaf 25 september kunnen zowel de expertenpanels als gesprekken met regisseurs doorgaan. 'De internationale werking heeft wel zwaar te lijden onder de coronacrisis en de lagere bezoekcijfers zullen wellicht een financiële domper zijn.'

De keuze voor het fysieke festival is resoluut gemaakt. 'We zijn een van de eerste internationale filmfestivals die herbeginnen.' De voorverkoop loopt ongeveer gelijk met de voorbije jaren, het publiek lijkt de echte belevenis dus wel te appreciëren. Er is geen plan B en daarom blijft een verstrenging van de maatregelen een permanente bezorgdheid. 'In dat geval zouden we editie 2020 moeten overslaan en gaan we rechtstreeks naar 2021.'

Een ongezien najaar

De cultuurcentra openen binnenkort wel voor het grote publiek, toch zal hun najaar er anders uitzien dan andere jaren. Ze kunnen maar een fractie van hun gewoonlijke capaciteit toelaten en de wisselende maatregelen vereisen heel wat flexibiliteit. Ceulemans (STUK): 'Na elke verstrenging of versoepeling van de regels steken we hier de koppen bij elkaar om grondig te analyseren wat ze betekenen voor ons publiek en hoe we alles toch uitermate veilig kunnen houden.' Ook 30CC schikt zich naar de regels en laat zich met drie openingsweekends van zijn origineelste kant zien. Met stoeptheater, een poëtische wandeltocht en een avondconcert bij zonsondergang toont het cultuurhuis hoe corona en kunst te verzoenen zijn.

Te midden van alle culturele nieuwigheden zijn ook vertrouwde formules terug te vinden. Cinema ZED organiseert de eerste Sneak Preview sinds februari, waarbij het nietsvermoedende publiek als eerste een veelbelovende film te zien krijgt. 'ZED vanuit je zetel' is gisteren dan weer beëindigd. Zaterdag keert ook het Depot terug met een eerste concert, weliswaar voor 200 mensen waar ze er liever 300 hadden gezien, een derde van hun gewoonlijke capaciteit. 'Een concert voor 200 man is nooit rendabel', en daarom prijst Naert nogmaals de steun van de stad.

Dankzij ongeziene steun

'We konden niet al het verlies opvangen, maar we hebben ons best gedaan', dat vertelt schepen van cultuur Vandevoort. Naast het geld dat de stad heeft vrijgemaakt voor de zomer, heeft Leuven ook een noodfonds voorzien. Dat is bestemd voor verenigingen die zware financiële schade leden, professionele kunst- en cultuurorganisaties die geen structurele steun uit Vlaanderen krijgen en een derde pakket voor individuele cultuurwerkers die niet of nauwelijks in aanmerking komen voor steunmaatregelen.

In oktober komt ook een relanceplan op de agenda van de gemeenteraad. 'Dat plan wordt momenteel uitgewerkt door mensen uit de culturele sector in samenwerking met de stad', vertelt Vandevoort. 'Daarbij kijken we naar Vlaanderen en het federale niveau om tot complementaire maatregelen te komen.' Het plan zal vergezeld worden door relanceplannen voor andere sectoren en kadert binnen wijzigingen van de meerjarenbegroting.

'In elk geval zal de stad ondersteuning blijven bieden dit najaar, in de vorm van subsidies of op een andere manier', zegt Vandevoort. Zo onderzoekt Leuven momenteel in welke zalen uitzonderingen kunnen worden toegestaan op het maximum bezoekersaantal. Dit alles 'in de hoop dat het mooie Leuvense cultuurlandschap van kleine en grote organisaties deze moeilijke periode doorstaat, en dat ze in het voorjaar weer meer ademruimte krijgen'.