recensie> Filmrecensie: Free Solo
‘Let’s hope for a low gravity day’
National Geographic pakt wederom uit met een spectaculaire documentaire. In deze episode: Free Solo, een film over het beklimmen van bergen zonder enige veiligheid. Spanning verzekerd.
Klimmen is een sport die algemeen bekend staat als een van de extreemste sporten. Enerzijds wil de klimmer de adrenaline voelen stromen door zijn of haar lichaam, anderzijds wil hij nieuwe hoogtes bereiken. Alex Honnold, professioneel klimmer, brengt de definitie van klimmen naar een ongezien niveau door zich te strippen van zijn veiligheidstouw en harnas. De community van het ‘Free Solo Climbing’ is atomisch klein vergeleken met die van de climbing-community, maar het epicentrum wordt gedeeld met elkaar: El Capitan.
Free Solo geeft een breder beeld van de voorbereiding en gedachtegang van Alex Honnold wanneer hij zich wijdt aan het hoogtepunt van zijn carrière, El Capitan. Het beklimmen van deze blok graniet behoort tot een van de meest spectaculaire prestaties van het menselijk wezen - laat staan zonder veiligheidstouwen.
Een echte cliffhanger
De documentaire vertoont een zeer mooie structuur, beginnend bij de verduidelijking van wat Alex Honnold precies doet, wat ook voldoet als introductie in de wereld van het klimmen. De focus ligt echter niet alleen op het gevaarlijke klimwerk van Honnold - die met elke prestatie fatale gevolgen riskeert - maar ook op de jeugd die misschien de aanleiding vormde voor zijn extreme wens.
We zien een jonge Alex, opgegroeid met een zeer prestatiegerichte instelling onder invloed van een ietwat stroeve samenwerking tussen beide ouders. We zien zijn vader die sterft in zijn kinderjaren en de stopzetting van zijn schoolcarrière. De enige rode draad doorheen deze cluster van gebeurtenissen is de passie voor het klimmen. Opmerkelijk in de documentaire is dat de makers het beeldmateriaal van de poging tot het beklimmen van de El Capitan verspreid hebben over de hele lengte van de film, als het ware teasers voordat het echte spektakel aantreedt.
De kracht van de film zit dan ook wel vooral in het slot. Wanneer Alex zijn schoenen aantrekt, harnas uittrekt en de granieten muur voor zich begint te overwinnen. Beetje bij beetje, microkorrel per microkorrel, rots per rots. Op een duizelingwekkende manier slaagt hij erin zich vast te houden aan korrels van amper een centimeter en zo bijna een kilometer aan hoogtemeters af te leggen. En hoewel we weten dat onze goeie vriend Alex uiteindelijk de top zal bereiken, blijft het angstzweet uit onze poriën stromen.
Maar hoe Alex het in zijn hoofd haalt om zo’n halsbrekende toeren - bijna letterlijk - uit te halen, blijven we ons toch soms afvragen. Hij heeft een prachtige vriendin, een heel leven voor zich en verschillende Afrikaanse nonprofits die hij opgestart heeft. Hoe kun je dan je leven op het spel zetten? Soms is het wat onduidelijk waar zijn motivatie precies vandaan komt, maar uiteindelijk kan het allemaal teruggebracht worden tot zijn stoïcijnse levenshouding. Nooit voelt hij zich zo levend als wanneer hij een berg aan het beklimmen is.
Maar je bent niet de enige, Alex. Wij voelen ons even levendig als jij wanneer je aan het klimmen bent. En dat mag je wel vaker vastleggen op het witte doek.