'Laten we eerlijk zijn, robotten zijn altijd tof'

‘Het zal misschien de laatste keer zijn dat ik mag presenteren, volgend jaar staat hier wellicht een robot.’ We zitten in Cinema ZED Vesalius voor de veertiende editie van documentairefestival Docville. De presentator tilt een microfoon naar organisator Frank Moens: ‘Moet ik bang zijn voor mijn job?’

Met de categorie ‘Science Docs’ en een gratis te bezoeken expo staat het festival dit jaar in teken van een kruisbestuiving tussen kunst en wetenschap. Robots, spaceships en Artificial Intelligence spannen daarin de kroon, maar ook mockumentaries, jazz documentaires en het werk van Erik Gandini vieren hoogtij.

Erik Gandini

Italiaans-Zweedse filmregisseur Erik Gandini is de centrale gast op het festival. Als geen ander blikt hij achter de façade van onze ‘perfecte’ Westerse wereld en ontdoet hij het van zijn glans. Na Surplus, The Swedish Theory of Love en Videocracy, stelt hij zijn nieuwe film The Rebel Surgeon voor. Die documentaire schildert een fascinerend portret van Erik Erichsen, een plastisch chirurg die naar Ethiopië trok en uit noodzaak chirurgische instrumenten begon te improviseren uit doe-het-zelfgereedschap.

Regisseur Erik Gandini bleek al jarenlang een idool te zijn voor organisator Moens. ‘Toen ik nog jong en onschuldig was - zo rond 2003 - hield ik al van documentaires, maar toen ik Gandini's debuut Surplus zag, was dat een hele nieuwe ervaring.’

Moet ik bang zijn voor mijn job?

Misschien wel. More Human than Human, bijvoorbeeld, handelt over de vraag of robots met artificiële intelligentie uiteindelijk onze plaats zouden kunnen innemen. Regisseur Tommy Palotta liet zichzelf daarom ook vervangen door een robot.

Moens denkt er het zijne over: ‘Laten we eerlijk zijn, robotten zijn altijd tof. Het is opvallend hoe wetenschappelijke documentaires het schooltelevisieniveau achterwege hebben gelaten en zichzelf beginnen te overstijgen. Het gaat niet meer puur om het verstrekken van informatie, maar meer om de artiest achter de camera aan het woord te laten.’

De categorie ‘Docville plus’ is daar een mooi voorbeeld van. Via debatten en rondetafelgesprekken discussiëren experts en regisseurs over diepgaande onderwerpen geïntroduceerd door bepaalde documentaires op het programma.

Moleculaire hapjes

Na openingsfilm A Better Man, wagen we ons aan een kleine wetenschapsbeurs in de inkomhal, waar experimenten in het teken staan van robotica en artificiële intelligentie. We laten ons portret schetsen door een robot, zweven als luistervink boven Leuven, en laten leeftijd, geslacht en humeur analyseren door een webcam. Fascinerend.

En alsof we nog niet genoeg overtuigd zijn, krijgen we bijna letterlijk van de wetenschap te proeven. Wij nemen onze agenda er alvast bij - met moleculaire hapjes van 'gepofte quinoa en visschuim' in de hand - en stellen haastig onze Docvilleplanning op.