recensie> Verslag: Openingsavond Artefact
In beweging gebracht op Artefact
De jaarlijkse expositie Artefact opende haar deuren op 21 februari, met als nieuw thema Parallel Crossings, dynamische beweging. Een verslag van de avond.
walk during a few moments very consciously in a certain direction;simultaneously an infinite numberof living creatures in the universeare moving in an infinite number of directions.
– Stanley Brouwn in Art & Project Bulletin 11, 1969
Het openingscitaat toont ons al dat de dynamische kracht binnen Artefact zeker opgevat kan worden als een menselijke beweging, hoewel de politieke lading in de brochure vermeden wordt. Kunstenaar Stanley Brouwn vestigt eerst de aandacht op het 'zelf', om dan vanuit de eigen bewuste wandelgang de bewegingen van andere levende wezens (mensen) te kunnen percipiëren. Nadat we de woorden van Brouwn stil op ons hadden laten inwerken, was het tijd om zelf in beweging te komen.
De troef van Artefacts openingsavond is gewoonlijk dat je gemakkelijk kunt aansluiten bij een rondleiding. Ook wij hadden ons meteen bij één van de groepen gevoegd, maar met dit thema was dat wellicht een beperking. Wij waren ons misschien niet zo bewust van onze route als Brouwn beoogde; wij volgden gewoon de gids, en haar uitleg. Wel zo gemakkelijk en gerieflijk, niet zo uitdagend.
Gelukkig slaagden sommige kunstenaars erin om ons toch nog zelf te doen denken, en ons pad een klein beetje autonoom te bepalen. Bij het titelwerk Parallel Crossings, door Renata Lucas, waar de bezoekers zelf obstakels konden verplaatsen om een weg te creëren, lag dit doel er misschien wat te dik op. Curator Karen Verschooren heeft echter ook ruimte gelaten voor meer onbepaalde betekenis, en onder andere Marjolijn Dijkman, Ismaïl Bahri en Luke Fowler slaagden erin een poëtische laag binnen te brengen in het geheel, waardoor ruimte ontstond voor langdurige mijmeringen.
Luke Fowler slaagt erin het even actuele als abstracte Brexitthema tastbaar te maken, door middels beelden van twee steden in te zoomen op zijn persoonlijk verlies
Zo was de persoonlijke insteek van Fowler in Enceindre een verrijking, want hoe vaak de Brexit ook besproken is de laatste tijd, het blijft voor velen toch een abstract ding, temeer omdat de precieze gevolgen ervan nog niet te voorzien zijn. Door beelden van bewegende mensen in gelijkaardige, omwalde steden op het eiland en continent af te wisselen, bereikte hij heel eenvoudig een gelaten melancholie. De nieuwe muur die Fowler waarschijnlijk zal treffen is niet zichtbaar, maar zijn naderend verlies was plots heel tastbaar.
Ook op een ander vlak slaagde Artefact erin het thema uit te spelen. Zo trok de muziekprogrammatie, met onder andere NKISI, Colin Self & Echo Collective, aanvankelijk een heel ander publiek aan dan de expositie, maar naarmate de avond vorderde vermengden de twee groepen zich zonder enige remming.
Zo ontdekten we de enigszins controversiële uitstalling Le Réduit van Sven Augustijnen met een paar benevelde zestienjarigen, die als een stel dolende lammeren getroffen werden door het plotse oprijzen van koloniale bouwplannen. Een verrassend effectieve ommezwaai: per direct waren we los van de gids, en konden we ons even verplaatsen in de nieuwe blik, om vervolgens onze eigen kijk te bepalen.
Die uitwisseling werkte ook andersom. Waar Colin Self voor een trouwe fan wat tegenviel, was degene die een met dit optreden een nieuwe ontdekking deed zeer aangenaam verrast. En nog tot twee uur ‘s nachts konden die diverse perspectieven besproken worden in het STUKcafé. Na de discussies moeten wij ons eigenlijk nog eens terug richting de tentoonstelling bewegen. Parallel Crossings werkt lang na.
