'Ik denk dat graffiti nooit helemaal legaal zal zijn'

Bisser, wie? De kans is groot dat je een van zijn kleurrijke muurschilderingen in de Leuvense binnenstad dagelijks nietsvermoedend passeert. Ondertussen verovert Bissers kunst de wereld. Werken in Brazilië, Mexico, de Verenigde Staten, Italië, Frankrijk, Spanje, India ... Hij kan het allemaal op zijn palmares schrijven.

Toch blijft hij immer bescheiden. Van de gevel van het kleinste huisje in Leuven tot galerijen in Londen en New York City, het heeft allemaal zijn charme volgens hem.

Bisser, wer bist du?

De anonieme kunstenaar ontleent zijn naam aan een 'gebist' of overgedaan eerste jaar in de opleiding Animatie aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent. Vlak voor zijn examenjury aan het eind van het jaar begon hij namelijk te experimenteren. Het was de start van een zoektocht naar zijn eigen stijl, die tot op de dag van vandaag niet is afgerond.

Bisser is bij het grote publiek het meest bekend voor zijn muurschilderingen – ook streetart genoemd, de legale tegenhanger van graffiti – maar hij is een manusje-van-alles. Tekenen met potlood en tablet in de hand, beelden boetseren of uit papier-maché fabriceren, het behoort allemaal tot zijn kleurrijke arsenaal aan vaardigheden. Keramiek is zijn recentste bezigheid.

Hoe zou u uw stijl omschrijven?
Bisser: 'In mijn werk staan de figuren centraal, die worden meestal simplistisch weergegeven. Ze bestaan uit een combinatie van realistische en cartooneske elementen. Ik probeer steeds een gevoel weer te geven, dat kan gelukkig of triestig zijn, en alles daartussen. Die variatie is voor mij belangrijk.'

'De figuren hebben iets groots over zich, maar dat wordt gecombineerd met aandacht voor het detail. Het kleurenpalet is eerder sober, maar soms kan er ook een fel accent in zitten. Ik ben geobsedeerd door texturen en structuren die de figuren vullen of bekleden. Alles wordt uiteindelijk samengevat door een duidelijke strakke lijn.'

Waarom heeft u de neiging om die nieuwe weg in te slaan?
'Ik probeer mezelf altijd uit te dagen om nog een stap verder te gaan. Je moet altijd nieuwe oorden opzoeken, daarom zoek ik altijd nieuwe inspiratiebronnen. Een paar jaar geleden ben ik begonnen met schilderijen gebaseerd op foto's. Ik gebruik dan de foto, maar ik pas die ook wel aan. Mensen zeggen dat ze kunnen zien dat het van mij is, dus dan is het goed denk ik. (lacht)'

Waarin uit zich die drang naar uitdaging nog?
'Dit jaar ben ik begonnen met keramiek. Dat was een langzaam proces, waarbij ik eerst startte met sculpturen in papier-maché. Papier-maché was knutselen, terwijl keramiek vloeiender is en zich gemakkelijker laat aanpassen.'

U bent het meest bekend voor uw muurschilderingen. Waar schildert u het liefst?
'Goh. (denkt na) Ergens waar het warm is, zeker? (lacht) Ik heb niet echt een favoriete plek. Iedere locatie heeft zo zijn charmes.'

'Ik vind het heel leuk om in verlaten gebouwen te schilderen, omdat er rust is en het je een bepaalde vrijheid geeft: er moet niets, je moet geen ontwerp maken en het is allemaal op jezelf. Maar een hoogtewerker is ook fijn, omdat het de mogelijkheden vergroot.'

'De muurschildering op de Mechelsesteenweg in Leuven was dan weer moeilijk, omdat er veel verkeer was en ik niet veel plaats had om afstand te nemen en zo te kijken naar mijn werk.'

Streetart versus museumkunst

Uw kunst beperkt zich niet tot openbare plaatsen, maar is ook terug te vinden in galerijen. Associeert u uw eigen werk eerder met gesloten of publieke kunst?
'Het is leuk om die afwisseling in werken binnen en buiten te hebben. Ik denk dat kunst in een binnenruimte wel meer mogelijkheden biedt, omdat je geconcentreerder en langer kan werken. Misschien steek ik ook meer moeite in zulke kunst.'

Is de scheiding tussen publieke en private kunst problematisch? Zogenaamde private 'museumkunst' krijgt namelijk vaak een hogere status toegekend dan streetart.
'De scheiding is niet problematisch: het zijn gewoon twee andere dingen. Oude kunst zie je niet in de publieke ruimte; dat kan ook niet. Een totale ervaring, zoals een gehele ruimte schilderen of werken met bepaalde lichten, kan je nooit in de publieke ruimte bieden. Ik vind niet dat alle kunst publiek moet zijn.'

Zou die grens tussen publieke en gesloten kunst ooit kunnen vervagen?
'Ik denk het niet. (twijfelt) Beide zullen wel samenvloeien, maar ze zullen nooit helemaal hetzelfde zijn. Je kan binnen nu eenmaal bepaalde dingen doen die buiten onmogelijk zijn. Bovendien willen mensen nog altijd kunst in hun huis hebben. (lacht)'

Uw muurschilderingen behoren tot streetart, het legale broertje van graffiti. Welk van beide vindt u het interessantst: gereguleerde of niet-gereguleerde kunst?
'Meestal moet je een ontwerp laten zien, waardoor je een beetje aan regels vasthangt. Als je geen ontwerpen moet indienen, kan je doen waar je zin in hebt. Beide kunnen interessant zijn. Als je een design maakt en er lang over nadenkt kan je tot iets komen dat je nog nooit hebt gemaakt. Als je dat niet doet, zal je misschien altijd in hetzelfde potteke blijven roeren.'

'Andersom kan het ook: zonder ontwerp kan je andere technieken of een andere manier van werken vinden. Als je illegaal werkt, moet je snel te werk gaan, wat een nieuwe manier van schilderen of tekenen kan opleveren.'

Leuvens graffiti-potentieel

Wat zijn de kansen op een doorbraak van niet-gereguleerde streetart, specifiek in Leuven?
'Ik denk dat graffiti nooit helemaal legaal zal zijn. Niet veel steden staan daarvoor open. Er komt wel meer ruimte voor muurschilderingen in het algemeen. De stad Leuven erkent het potentieel daarvan: het trekt mensen aan en het is positief voor het straatbeeld.'

'De grootte van de stad doet er ook toe. In Brussel geeft niemand erom dat je graffiti spuit of laten ze het gewoon staan omdat een plek al helemaal volstaat met graffiti. Leuven is daarentegen een heel propere stad met weinig graffiti. Dat kan ook te wijten zijn aan de historische gebouwen. Graffiti-artiesten zijn nog steeds mensen en gaan nooit op een historisch gebouw hun werk zetten.'

'Het zou ook kunnen liggen aan het feit dat Leuven geen kunsthogeschool heeft. Zo'n instituut trekt wel veel graffiti- of streetartartiesten aan. Daardoor misschien? Ik weet het eigenlijk niet.'

Heeft Leuven een kunsthogeschool nodig?
'Dat zou de stad wel ten goede kunnen komen. Ik denk niet dat het haalbaar is, want iedere jonge kunstenaar trekt al naar Brussel, maar het zou wel leuk zijn. Kunststudenten zijn een ander soort studenten dan degenen die we nu in Leuven hebben. Het zijn mensen die meer initiatief nemen en creatiever zijn. Dat mist Leuven een beetje.'

Kan een graffitimuur, waarop mensen zich naar hartenlust mogen uitleven, geen mogelijkheid bieden voor niet-gereguleerde kunst?
'Dat is gereguleerd: op een legale plaats en muur doe je niet iets dat niet mag. Op een legale plaats kan je ook heel de dag doorwerken, terwijl je op eender welke muur op een illegale plaats maar een tijdspanne hebt van een tot drie uur.'

'Er zullen waarschijnlijk meer plekken komen om legaal te schilderen, en dat vind ik goed. Je kan er de tijd nemen om nieuwe technieken te proberen of moeilijkere werken te maken. Maar de stad zal nooit helemaal openstaan voor graffiti, misschien enkel in bepaalde buurten.'

Wat is uw favoriete kunstwerk in het straatbeeld van Leuven?
'Aan het station staat er een kat. Dat is een van mijn favorieten, omdat ze illegaal is gezet. De persoon die ze heeft geplaatst, is op een stelling gekropen en heeft helemaal van boven naar beneden geschilderd. Ik heb veel respect voor iemand die dat durft.'

De werken van Bisser vind je hier: