IFTf-recensie NFK: The Picture of Dorian Gray

NFK nam een gedurfde keuze door Oscar Wildes flamboyante maar hermetische roman The Picture of Dorian Gray op het podium te brengen. Een roman notoir gedreven door wittige opmerkingen, ellenlange monologen en mijmeringen over het Londense high society life. Het boek vertelt hoe de jonge en naïeve Dorian Gray gecorrumpeerd raakt door ijdelheid en het streven naar eeuwige jeugd. Zijn portret veroudert, maar Dorian niet. Hij verdwaalt in een decadent en narcistisch bestaan, onder invloed van de liederlijke edelman Hendrik en de zelfmoord van zijn geliefde.

NFK verplaatst de Londense setting naar Leuven, maar haalt het stuk ook weg uit de negentiende eeuw. In plaats daarvan verpakken ze het in een eighties-achtige setting. Het podium ademt kitscherige luxe. Centraal staat een diepe lederen sofa, omringd door opgezette dieren(koppen) en halflege flessen drank op marmeren tafels. Een imposant decor.

Ook de passende jazzsoundtrack zet de sfeer meteen juist. De kleding van de acteurs past perfect in deze setting, van feestelijke jurken tot wijde bloemenhemdjes. Ze spiegelt daarnaast ook telkens het karakter van de personages. Zo begint Dorian de voorstelling in een keurig wit hemd om te eindigen in een zwierig hawaïhemd, gelijkend op dat van Hendrik.

Ellenlange monologen

De roman The Picture of Dorian Gray is uiterst tekstueel en personages converseren er nagenoeg alleen in ingewikkelde monologen. De theaterbewerking moet dan toch een zekere dynamiek en scherpte vinden om het geheel te doen werken op een podium. Die inkorting en toegevoegde vaart of dynamiek ontbreekt in NFK’s versie, die net uitermate getrouw blijft aan de roman.

De acteurs slagen er niet altijd in een spanningsboog te brengen in hun ellenlange teksten. Sommige scènes werken daardoor zichtbaar beter dan andere. Met name de duoscènes tussen Dorian (Dries Desticker) en Hendrik (een overtuigende en naturelle Rik Ouwerkerk), waarin onderdrukte seksuele spanning steeds weer opborrelt, zijn hoogtepunten. Ook de scènes rond de flamboyante acteur Cyriel Buysse - met het nodige gevoel voor humor en (over)dramatiek vertolkt door Jelger Groeneveld - zijn telkens zeer vermakelijk.

Het gebrek aan een spanningsboog duikt het vaakst op in het samenspel. De grote brokken tekst neigen soms naar een hermetische woordenstroom, met als resultaat dat het spel en de interactie in een aantal scènes nogal steriel en houterig aanvoelen. Er kunnen daardoor vragen gesteld worden bij NFK’s keuze om de dialoog zo letterlijk over te nemen van de roman. Op het podium vertaalt dit niet altijd even goed.

Toegegeven: de Zwartzusterkapel hielp NFK ook niet. De locatie draagt met zijn imposante decor in positieve zin bij aan de decadente sfeer, maar de zware echo in de zaal maakt dat acteurs soms moeilijk verstaanbaar zijn. Voor een stuk als dit toch cruciaal. Ook het duidelijk hoorbare, frequente geschuifel van stoelen in het publiek was een stoorzender.

Droogkomische details

Problemen met tekst en dialoog zorgen er voor dat de plot vooral in het tweede bedrijf niet echt uit de verf komt. Zo is Dorians evolutie van een naïeve jongeman naar een amorele narcist eerder abrupt. Wanneer het tempo in het tweede deel van de voorstelling opgedreven wordt, zijn er een aantal plotontwikkelingen die wat onopvallend passeren. Bijgevolg ook verscheidene nieuwe personages die op en af gaan zonder afdoende verklaring van wie ze zijn. Hierdoor wordt het nagenoeg noodzakelijk om het boek gelezen te hebben om alle ontwikkelingen voldoende te kunnen plaatsen.

Het is des te meer spijtig dat NFK zo getrouw blijft aan het boek omdat hun eigen toevoegingen, vaak niet meer dan enkele goed gerichte details, het stuk zo veel meer spontaniteit geven. Zo werd er voor het portret van Dorian een uitvergrootte foto van hoofdrolspeler Dries Desticker gebruikt. Met droogkomisch effect en hilariteit in de zaal tot gevolg.

NFK bewandelde geen voor de hand liggend pad met The Picture of Dorian Gray. De spanningsboog en dynamiek van de voorstelling staan niet altijd op punt, maar een goede sfeerzetting, aantrekkelijk decor en enkele memorabele performances hielden wel steeds onze aandacht vast.