IFTf-recensie LBK + Bios: Hazenhart

Vorig jaar bundelden LBK (Landbouwkring, red.) en Bios (Kring der Leuvense biologen, red.) voor het eerst hun krachten om de paden van het Interfacultair Theaterfestival te bewandelen. Dit jaar staan ze opnieuw op de planken met een bewerking van Cowards van Stephen Gillard, geregisseerd door Eline Geraerts en Lysander Fockaert.

Vuurpeloton of niemandsland

Soldaat Arthur Seynaeve wordt beschuldigd van lafheid, wanneer hij gevonden wordt in een mijnkrater, tussen de overblijfselen van zijn kameraden en zonder wapen op het lichaam. Wanneer oversten hem op de rooster leggen, weet hij niets meer. Hij sliep.

In afwachting van zijn proces verblijft hij in een cel bij Sergeant. Hoewel die aanvankelijk horendol wordt van Arthurs non-stop jankerige woordenstroom, ontfermt hij zich over ‘dat manneke’. Hij herkent zich in de angstige, ten dode opgeschreven soldatenjongen.

Een beetje verderop, zit generaal Omer Bosteels met de handen in het haar. Het reilen en zeilen van zijn troepen bezorgt hem slaaptekort. Een stijgend aantal slachtoffers, incapabele leiders, en alweer tienduizenden verse kadavers. Nu komt daar ook nog eens bij dat hij moet oordelen over het lot van één of andere kleinhartige soldaat die tijdens een onderneming in slaap viel. Tja, vuurpeloton dan maar?

Geestdodend geklaag

Posttraumatische stressstoornis, ontploffingsgeluiden in de verte, live gebracht trompetgeschal, militaire uniformen, landkaarten, zandzakken en prikkeldraad. LBK + Bios heeft het allemaal. Bij binnenkomst krijgen we een prima vormgegeven programmablaadje in onze handen gedrukt. Naar de stijl van honderd jaar geleden: een ‘bijzonder uitgaaf’ van ‘De Gazet van Leuven’ met inlichtingen over soldaten, vluchtelingen, vermiste soldaten, een recept, een gedicht, een dagboekfragment…

LBK + Bios charmeert feilloos met zijn inkleding, maar kan toch net wat meer pit gebruiken op narratief vlak. Links op het toneel volgen we Sergeant en de schichtige soldatenjongen, rechts de generaal en zijn bestendige gefoeter over strategische zaken. Het publiek heeft niet zoveel boodschap aan de langdradige monologen over denkbeeldige troepen. De meer interessante dingen gebeuren aan de linkerkant, waar een overtuigend acterende Sergeant (Niels Luyten) zich dood verveelt onder het geestdodende geklaag van Arthur Seynaeve (Tom Van Cauwenbergh). Traag maar gestaag ontvouwt de plot zich.

Kanonnenvlees

Hier en daar waagt Hazenhart zich ook aan een komische noot. Wanneer Arthur een brief naar huis tracht te schrijven, slaagt hij er maar niet in om ‘hoogachtend’ juist te spellen. Uit wanhoop krabbelt hij toch maar snel ‘van’ neer. De stakker toch, grijnst het publiek. Ook Sergeants niet-aflatende opmerkingen over de praatgrage Arthur vallen zeker in goede aarde: ‘daar gaat mijn leesuurtje’, ‘ik heb al spijt dat ik ernaar vraag maar…’ en ga zo maar door.

Af en toe gaan de moppen echter ten koste van het vrouwelijke publiek. Met name wanneer Arthur over zijn vlam, Fien, praat. ‘Die vrouwen doen wat met onze hoofden’ - ‘en onze lijven,’ antwoordt Sergeant. ‘Ja had ik dat geweten DAN HAD IK AAN FIEN GEVRAAGD OM MIJ EENS GOED AF TE-’ Je snapt het wel. Dat wringt bij een modern publiek, ook al is het - toegegeven - de norm van die tijd.

Het helpt ook niet dat in de monologen-jungle van Hazenhart de vrouwelijke spelers nogal weinig tekst zijn toebedeeld of als enige taak hebben om mannen te verleiden. Jammer, want vorig jaar schreven we in een recensie precies dezelfde commentaar, en hadden we 'alvast enkele sterke vrouwelijke personages' voor volgend jaar besteld. Wanneer Arthur droomt over ‘zijn’ Fien komt ze maagdelijk wit in nachtjapon het podium op. Ze probeert hem te verleiden. Gedurfd, maar beide acteurs voelen zich er zichtbaar wat ongemakkelijk bij.

Uiteindelijk ontvouwt de tragische kern van Hazenhart zich volledig en snappen we het nut van de scènes met generaal Bosteels in functie van de scènes met Arthur en Sergeant. Het wordt namelijk duidelijk hoe Bosteels' troepen dienen als kanonnenvlees in niemandsland. Ten dode opgeschreven om andere legers ‘te verlichten’. Pakkend, ondanks de melige toon waarmee alles wordt gebracht. Het benadrukt hoe de uiteindelijke vrijspraak van Arthur toch geen licht aan het einde van de tunnel doet verschijnen. De toekomst is en blijft hopeloos, of die nu uitmondt in een vuurpeloton of in een terugkeer naar het front. De boodschap die LBK + Bios meegeeft is meedogenloos.