IFTf-recensie: Babylon

In 1887 schreef Nietzsche zijn essay De Dwaas, waarin hij zich afvroeg of de westerse cultuur wel klaar was voor de filosofische gevolgen van deze dood van God. Net zoals die dwaas lijkt Alice te zijn: ze valt in een hol, zo diep en lang tot ze geen idee meer heeft van wat boven of onder is. Bij Babylon mondt het uit in de vraag naar wat volgt: blijdschap of verdriet, levensvreugde of depressie. Wat als er niets is en alles is mogelijk?

In het begin krijgen we de vraag, op het einde het antwoord. We zien een decor van klokken en lampen dat de sfeer waarin we ons bevinden precies tot uitdrukking brengt, we zien een man en een oudere man. Het bleek het opzet van Babylon om het verhaal van Alice op eenvoudige, maar doeltreffende wijze te vertellen. Regisseuse Liesa Van Dyck weet wat ze wil.

Een afstandelijk publiek

Lewis Carroll schreef zijn verhalen voor de jonge dochter van een collega, Alice. Sindsdien zijn de kinderboeken uitgegroeid tot monumenten uit de wereldliteratuur. De merkwaardige scènes die Alice meemaakt, nadat een sprekend wit konijn haar zijn konijnenhol toont, blijven tot de verbeelding spreken. Filosofen wagen zich aan nauwgezette analyses van elk detail. Niettemin lijkt men het verhaal vooral met de film van Tim Burton te associëren.

Het levert een afstandelijk publiek op dat de avond liever in het gezelschap van een goede Claus had doorgebracht. ‘Voor Babylon is dit te laag gegrepen’, denken ze. Ons verwijt treft hierbij in het geheel niet de toneelgroep - alle respect voor een goede portie lef en tegendraadsheid -, maar de bende nitwits die geloven dat Alice een Disneypersonage is.

Om de knotsgekke droomwereld van Alice over te brengen, worden eenduidige personages opgevoerd. Een grootmoeder die wat weg heeft van een gorilla vindt alles ‘normaal’. De dokters lijken dan weer niet te kunnen stoppen met het meten van ledematen. Eén van hen lijdt aan een bijna ziekelijke schrijfdrift. Stuk voor stuk zijn het de personages die deze droomwereld verlangt: zo helder dat de minste twijfel hen uiteen kan doen spatten.

Tempo en ritmering

Die goede regiekeuze brengt met zich mee dat het enige personage met echte diepgang, Alice, het stuk moet dragen. Wanneer de andere personages als een koekoeksklok steeds dezelfde geluiden produceren, verwacht je een Alice die erin slaagt een zekere spanningsboog het stuk in te brengen. Ook Alice bleef echter te veel haar depressieve, verwonderde zelf. Die tekortkoming vanwege het hoofdpersonage en de weinig variërende ensceneringen verklaren Babylons grootste euvel: het gebrek aan tempo en ritmering.

Een uitstekende Anna De Wolf - zij vertolkte de gorilla-achtige grootmoeder waar we het eerder over hadden - speelde vol overgave en verloor zichzelf in haar rol. Zij leek precies aan te voelen waar het Carroll om gaat en schuwde de extremen in haar spel niet. Precies wat haar kenmerkte, misten de anderen. De extremen in de rollercoaster van het hoofd van Alice werden door de acteurs, maar ook door de regie, niet voldoende opgezocht. Het stuk bleef te vrijblijvend.

Het is gek hoe het gaat. Soms weet je niet goed waar het aan ligt. Dit stuk had vooral door de kwaliteit van de regie alles om ons te bekoren, maar slaagde daar niet helemaal in. Daarbij maken we dit voorbehoud: misschien dat het op een andere avond, met een andere dynamiek en een ander publiek beter was.