IFTf recensie: Apolloon en Chemika

Op onze stoel lag bij het binnenkomen een slappe ballon, waarvan de acteurs bij opkomst vroegen hem op te blazen. Iets met zwembandjes en veiligheidsvoorschriften. We hebben het al vaker gezien: de acteurs, of regisseur die het publiek vooraf nog even toespreken. Waarom toch? Zo wek je zelden de indruk dat je echt in je rol gelooft.

In dit geval was het humoristisch bedoeld en de raamvertelling van het toneelstuk: studentikoze acteurs die met elkaar kibbelen over welk stuk van Shakespeare ze zullen spelen, Hamlet of De getemde feeks. Na een woordenwisseling wordt het uiteindelijk dat laatste.

Steeds zal zich in het stuk hetzelfde metronomische getik herhalen: Hamlet of De getemde feeks, de zon of de maan, Verona of Padua? Gaat die feeks nu verdomme eten of niet? Ingrepen die voor tempo moeten zorgen, hebben door het statische spel het omgekeerde effect. Het stokt en duurt allemaal zo lang.

Na anderhalf uur breien ze er tenslotte nog Hamlet aan, uit koppigheid van een acteur. Om uit te vechten wie zijn tekst het beste kent, spelen ze het achterstevoren. Toegegeven, oneliners als ‘Be to not, or be to’, zorgden voor een laatste grappige noot.

Een kreng

We zullen dan ook nooit zeggen: ‘Speel toch enkel De getemde feeks’. Samen met haar vader Henri Bouillon bewerkte regisseuse en actrice Kyra Bouillon de tekst van de beide stukken van Shakespeare. Daarvan maakten ze een geheel eigen vertelling die mooi strookt met de troebele overgang tussen schijn en werkelijkheid in Shakespeares stuk. Dit vergt moed – het soort moed, overigens, dat de organisatie van het IFTf te lang heeft trachten te bekoelen.

Toch past hier eveneens een kanttekening. Katherina – met overtuiging neergezet door Michèle Moris – is een klassiek personage van Shakespeare, dat slechts tot feeks wordt gemaakt door de mannen rondom haar, enkel omdat ze een vrouw is met een eigen wil en een flinke portie ironie. Hoewel je nooit een kunstwerk louter politiek mag benaderen, suggereert de Katharina van Apolloon en Chemika, een karikatuur van een kreng, dat ze maar weinig creatief met Shakespeares personages zijn omgegaan. Een gemiste kans om te spelen met stereotiepe vrouwelijkheid. De welgemikte knipoog op het einde veranderde daar weinig aan.

Dit zijn geen acteurs met artistieke ambitie. Dat hoeft ook niet, maar het mag niet tot gemakzucht leiden. Vooral omdat je deze kringen er voortdurend van verdenkt dat er meer in zit. Af en toe gaan de acteurs zich duidelijk amuseren in hun rol, wat bij ieder wel aanstekelijke momenten oplevert. In het algemeen, echter, maken ze zich schuldig aan eenvoudig op te lossen euvels. Zo blijft articulatie een oud zeer. Tussen twee scènes het licht uitdoen om het decor te verplaatsen, kan werken, maar kan ook het tempo breken.

Speeldrift

De beste scène zagen we op het moment dat de feeks Katharina en de heer die haar omwille van de bruidsschat wil schaken, Petruchio, in een onvriendelijke omarming op de grond worstelden. Michèle Moris, die wel hartstochtelijk speelde, sloeg gemeen hard met de platte hand op het gezicht van Flip De Jong (als Petruchio), wat bij die laatste een speeldrift opwekte die hij eerder nog niet had vertoond. Even kreeg je het gevoel dat ze met hart en ziel meenden wat ze daar op het podium aan het doen waren. Het leverde een schitterende scène op.

Na afloop luisterden we een gesprek tussen twee toeschouwers af: ‘Ik vond het echt leuk, dat moeten we vaker doen.’ ‘Ja, je kan gewoon naar de website van het IFTf gaan en tickets voor andere stukken kopen.’ ‘Tof! Laten we dat doen!’ Als Chemika en Apolloon er met hun debuut in slagen mensen te enthousiasmeren voor het theaterfestival, dan verdienen zij hiervoor alle lof. In ruil daarvoor nodigen wij hen uit de lat volgend jaar iets hoger te leggen.