IFTf Babylon: 'Alles komt in orde'

De altijd sfeervolle Zwartzusterkapel is donderdagavond 5 mei het podium voor de laatste voorstelling van het Babylontoneel. Regisseur Mieke Scholts en producent Manon Cremers kiezen ervoor om een adaptatie van het toneelstuk À présent van de relatief onbekende, Canadese schrijfster Cathérine-Anne Toupin op de planken te brengen. Een keuze die getuigt van durf en belezenheid, maar de vraag is of ze niet te veel hooi op hun vork hebben genomen.

Surreëel burenbezoek

Dokter Benjamin (Wannes Vanhoey) en huisvrouw Alice (Stien Lehaen) vormen een jong echtpaar dat recent een baby heeft verloren. Zeker Alice heeft het er nog erg moeilijk mee: in de lange en eenzame dagen thuis hoort ze vaak een kind huilen achter een rood gordijn. De relatie van het koppel staat op wankelen en het lijkt slechts een kwestie van tijd voor de bom barst.

De situatie verandert echter wanneer ze hun bizarre buren ontmoeten, die in een identiek maar spiegelbeeldig appartement aan de overkant van de hal wonen. De zestigers Julius (Jarne Severens) en Julia (Margot Vancauwenbergh), en hun volwassen zoon Francis (Jelle Schelfthout) zijn een vreemd en opdringerig trio. Ze lijken meer te weten over de problemen waar Alice en Benjamin mee worstelen en gedragen zich in het appartement alsof ze thuis zijn.

De regelmatige bezoeken van het komische maar toch griezelige drietal geven het stuk stilaan een surreële wending. De relatie van het jonge paar wordt zo nog meer op scherp gezet. Alice vindt troost bij de verleidelijke Julius en de schreeuwerige Francis, terwijl Benjamin in Julia de moeder vindt die hij altijd heeft gemist. Alle verhoudingen tussen de vijf hoofdpersonen worden meermaals door elkaar geschud, totdat het publiek op een gegeven moment niet meer weet hoe het deze moet begrijpen.

Onevenwichtige sfeer

De vreemde sfeer die daardoor ontstaat, vormt zowel de kracht als de valkuil van het stuk. In sommige scènes is de ongemakkelijkheid bijna tastbaar. De sensuele dans van Julius met Alice, de vreemde opmerkingen van Francis en de discussie over de kleur van Julia's slipje roepen allemaal een onheilspellend gevoel op. Een enge en erotische ondertoon is continu aanwezig.

Dat gevoel wordt echter onderuit gehaald door de vaak wat verplicht aanvoelende komische momenten. Zeker het personage Francis is daarbij niet altijd even overtuigend. Hij wordt sterk gespeeld, maar moet het publiek nu meeleven met zijn gebrek aan ontvangen ouderliefde, of is hij vooral als nar bedoeld?

De dialoog is soms al even onevenwichtig: het ene ogenblik is die sterk en treffend, het volgende eerder hoekig en geforceerd. De acteurs weten hun personages allemaal mooi tot leven te brengen, maar het veeleisende script zorgt ervoor dat niet iedere interactie even goed slaagt. Er wordt met te veel ideeën en thema's tegelijk gejongleerd, waardoor er af en toe een bal op de grond valt.

Dappere poging

Naarmate het stuk vordert, wordt het tempo steeds verder opgevoerd. De verrassende wendingen volgen elkaar met een hoge snelheid op. Francis en Benjamin nemen elkaars plaats in het andere gezin over, en het vermoeden rijst dat we met een onbetrouwbare verteller te maken hebben.

Het einde voelt aan als een wervelwind en het effect is opnieuw tweeledig: de ontstane verwarring is intrigerend, maar al met al voelt dit deel ook wat rommelig. De chaos wordt steeds groter, waardoor we na een tijdje de aandacht verliezen. De laatste onthulling dat het andere appartement en de drie buren wellicht helemaal niet bestaan, is bovendien weinig origineel.

Het Babylontoneel strandt daarmee in het zicht van de haven, maar verdient toch ook een aantal complimenten. De keuze voor een lastig script is gewaagd en heeft wel degelijk een aantal memorabele momenten opgeleverd. De dappere poging om iets bijzonders te creëren is misschien niet helemaal geslaagd, maar valt in de kunst altijd te verkiezen boven de veilige middenweg.