Fractured Memory: een koloniale verhalenbundel

Als een van de eerste beelden krijgt het publiek krantenartikels te zien, die op video verknipt worden. Deze visualisering keert gedurende het stuk nog enkele keren terug, waarbij de stukjes tekst soms woord per woord terug aaneengeplakt worden, ongeacht hun oorspronkelijke volgorde. Ze worden op een rubikskubus gekleefd, en gedraaid zonder precies doel. Het stuk zelf voelt ook zo aan: er is iets puzzelachtig aan de manier waarop Muraya ons zijn herinneringen over het Afrikaanse continent voorschotelt. Delen van dezelfde verhalen zijn door elkaar verspreid, en zo vertelt Muraya ons hoe verbonden enkele van die schijnbaar afzonderlijke verhalen zijn.

Het geheel wordt enigszins gekaderd in de dagen van het Congrès des écrivains et artistes noirs in Parijs, anno 1956. Het kon moeilijk passender, aangezien de kern van Muraya’s werk erin bestaat de aard van de Afrikaanse cultuur tijdens en na het kolonialisme te bestuderen, en te laten (her)ontdekken.

Het historische en het menselijke

Het geheel van snippers dat Muraya ons brengt, wordt soms gebracht door het scherm terwijl hij in stilte vanuit het donker toekijkt, en soms door hemzelf met uitbundige mimiek.

Er is een verschil in betrokkenheid van de artiest bij de verscheidene verhalen, want ook hijzelf is bij sommige filmfragmenten toeschouwer of luisteraar. Op andere momenten vertelt hij dan weer vol emotie, belicht door het warme licht van een spot, wat contrasteert met het grijze en afstandelijke beeld op de projector.

Van zulke contrasten zijn er opmerkelijke voorbeelden: terwijl we eerst luisteren naar een Britse radiostem die met een neerbuigende jovialiteit de jachtsport voor de kolonisten beschrijft, volgt daarop een geestig gespeeld tafereel over een Afrikaanse vader, die bij het zicht van een Britse kolonist en diens eigenaardige kledij zijn lach niet kan inhouden.

De wenkende hand

Ongeacht het feit dat veel van wat Muraya brengt geen vrolijke thema’s zijn, doet het stuk niet aan als een tragedie, of toch niet altijd. Vaker is het hoopvol. Afgezien van een aantal pijnlijke herinneringen en feiten, laat Muraya zich niet door het pessimisme verleiden. In plaats van melancholisch te zijn, is hij vastberaden om te delen wat hij weet en wat hij heeft onderzocht.

Gezien dit element van research, is het niet verwonderlijk dat de historische snippers doorheen zijn optreden aansporen om ook zelf op zoek te gaan naar deze verhalen, die bij ons weinig gekend zijn. Dit is wat Fractured Memory een eerder zeldzaam stuk maakt in de kunstwereld over het kolonialisme: het probeert niet om te choqueren met pijnlijke beelden, hoewel het ook niet de wreedheden ontkent die bestaan. Het is geen geknelde en bittere vuist. Eerder is het een open hand die wenkt en zegt: "kom, luister naar de verhalen die wij te vertellen hebben."