Double Billy laat Shakespeare ontsporen

'Op een bepaald moment toerden we met Billy’s Violence, een voorstelling gebaseerd op de tragedies van Shakespeare', begint Maarten Seghers, co-artistiek leider van Needcompany en componist/performer van Billy's Violence en Billy's Joy. 'En omdat niemand dat verhaal al wilde stopzetten, kwamen daar de komedies bij – Billy's Joy.' Die stukken smolten samen tot het tweeluik Double Billy: 'Want hoe waanzinnig zou het zijn om Shakespeares volledige werk op één moment te beleven?'

Dat moet niet te letterlijk genomen worden. 'De tragedies zijn tot op het bot uitgebeend,' vult Seghers aan. 'Alles is herleid tot dialogen tussen koppels en de verwijzing naar Shakespeare verdwijnt bijna volledig.' Voor de komedies gaat het zelfs nog een stap verder. 'Die zijn een groot nieuw gesprek geworden. Eentje met veel meer fantasie en uitbundiger dan ooit tevoren.'

Een hedendaagse Shakespeare

Wie woensdag de Stadsschouwburg van Leuven binnenwandelt, moet dus geen klassiek zestiende-eeuwse theatervoorstelling verwachten. 'Alles is uitgedrukt in herkenbare gesprekken, waar iedereen zich tegenover kan verhouden,' vertelt Seghers. Niet over iets concreets in een bepaalde tijd, 'maar over emoties, overtuigingen, eenzaamheid en verlangen.'

'Werken uit zo'n periode zijn in de eerste plaats inspirerend,' laat hij weten. 'We hebben dan ook nooit de ambitie gehad om historisch correct te zijn.' De oplettende kijker zal hier en daar wel wat verwijzingen herkennen. 'Vroeger speelde ze bijvoorbeeld vaak op een bepaald type fluit en een trommeltje,' legt Seghers uit. 'Dat ga je op een bepaalde manier horen, maar dat is meer een kwestie van inspiratie en kleur. Niet van inhoud.' 

Waar die inhoud dan wel in zit? 'In de vraag of we vandaag nog grote verhalen kunnen vertellen,' deelt Seghers. 'En of alles voor nieuwe generaties gewoon data is geworden.' Al snel volgt de conclusie dat oude verhalen niet meer passen bij de betekenissen die mensen vandaag zoeken. 'Dan schrijf je geen klassieke tekst meer, maar een chaos aan informatie.'

Verwarde rode draad

Die chaos betekent niet dat er geen samenhang is. 'In de tragedies ontstaat telkens een vorm van agressie,' laat Seghers weten. 'Je ziet tien portretten van een soort domestic violence.' Eens bij de komedies aangekomen is de rode draad de verwarring zelf. 'Personages lopen daar letterlijk verloren en verschijnen per ongeluk in een ander stuk,' vertelt hij. 'Bij Double Billy gaat dat zelfs zo ver dat Romeo plots in de fantasiewereld van Joy opduikt.'

Voor de toeschouwer kan dat een uitdaging zijn. 'Het stuk is ook geschreven in wat we "Globisch Engels" noemen,' zegt Seghers. 'Dat is een taal die universeel hoort te zijn, maar geen echte grammatica meer heeft.' Toch vindt de co-artistieke leider dat je een publiek niet zomaar moet onderschatten. 'We zijn allemaal gewend om naar chaos te kijken en er betekenis aan te geven.' 

'Double Billy probeert vooral om het publiek te laten houden van die chaos en verwarring,' vult Seghers aan. Daar helpt de duur van de voorstelling ook bij. 'Na vier uur heb je geen weerstand meer tegenover het stuk.' De toeschouwers en de performers komen dan in een gezamenlijke mentale zone terecht. 'In dat geval probeer je niemand nog van iets te overtuigen, maar geef je mensen de vrijheid om voor zichzelf na te denken.' 

Internationaal karakter 

Needcompany is gevestigd in Brussel, maar trekt vaak buiten de landsgrenzen. 'We weten dat een theaterstuk in elk land anders ontvangen wordt,' vertelt Seghers. 'Maar er is geen verschil in onze manier van communiceren.' In Double Billy gebeurt die communicatie ook niet enkel via woorden. 'Als performer begin je bij zinnen tekst, maar theater is ook zien wat er gebeurt als die zinnen niet meer gezegd moeten worden.'

Een stuk als Double Billy daagt conventionele theateropvattingen uit. 'Toch merken we in andere landen dan eerder een gevoel van opwinding in plaats van weerstand,' laat Seghers weten. 'Over twee weken spelen we voor het eerst in Sofia, Bulgarije.' Hoe de Shakespearemarathon daar zal aanslaan, valt te raden. Maar eerst wacht een Leuvens publiek.