De kortfilm: meer dan een opstapje?

Van 3 tot 10 december vindt de 22e editie van het Internationaal Kortfilmfestival Leuven plaats in het STUK en Cinema Zed. Het is het grootste kortfilmfestival in België, met een uitgebreid nationaal en internationaal aanbod. Een reeks uiteenlopende kortfilms, van animatie tot comedy en zelfs kortfilms voor kinderen, komt aan bod. Daarnaast staan ook verschillende workshops, masterclasses en muzieksets op het programma.

Een kortfilmfestival blijft een van de zeldzame momenten waarop je als kijker geconfronteerd wordt met een minder bekend stukje cinema. Elke filmfan kan uit het hoofd enkele bekende regisseurs opnoemen, maar weinigen denken daarbij aan namen die uitsluitend met de kortfilm verbonden zijn. Waarom wordt de kortfilm over het hoofd gezien?

Kortfilm als lanceringsplatform

Een kortfilm geldt vaak als opstapje naar groter werk voor jonge filmmakers en -studenten. Dat blijkt ook uit de verschillende prijzen die te winnen zijn op het Kortfilmfestival Leuven. Naast gastprijzen zoals de Humo Award of de Persprijs van de Belgische filmjournalisten, zijn er ook de jury- en publieksprijzen van het Kortfilmfestival zelf. Maar voor filmstudenten zijn de Wildcards die het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) uitreikt misschien wel het belangrijkst. Daarmee veroveren ze namelijk een mooi startbudget voor een volgend project.

De vele prijzen benadrukken het potentieel van het Kortfilmfestival als lanceringsplatform. Dat bevestigt Leander Hanssen, regisseur van de kortfilm Spek voor uw bek die geselecteerd is voor het festival en waarin we Jelle de Beule aan het werk zien. ‘Op het RITS, waar ik studeer, moesten wij vanaf ons tweede jaar naar het Kortfilmfestival komen. Iedereen moest van de school sowieso een paar films gaan kijken, volgde een workshop en vanzelfsprekend wil je dus ook je eigen film insturen.’

Ook Jan Sulmont, hoofdredacteur bij kortfilm.be, wijst op de professionele mogelijkheden die het festival biedt. ‘Het blijft een plek waar de sector zich verzamelt en samenwerkingen uitgebroed worden. Als een studentenfilm geselecteerd wordt, is dat al een bekroning op zich en een manier om in de kijker te lopen. Ook naast het festival zijn er nog mogelijkheden, maar het Kortfilmfestival is een echt netwerkmoment voor de sector.’

Voorbeelden genoeg van jonge regisseurs die hun kans grepen op het Kortfilmfestival. Voor Michaël R. Roskam en Bevergem-regisseur Gilles Coulier vormden kortfilms de aanzet van hun carrière. Actrice Maaike Neuville ontving vorig jaar een Wildcard voor haar film Sonnet 81 en is dit jaar weer aanwezig op het festival met Perfect Darkness. Adil El Arbi en Bilall Fallah financierden hun film Image met de Wildcard die ze wonnen met hun kortfilm Broeders. De samenwerking met Matteo Simoni voor hun volgende film Patsers werd trouwens al op het festival gesmeed, toen de acteur grote fan van die kortfilm bleek te zijn.

Ook aantrekkelijk voor professionals

Toch is de kortfilm meer dan enkel een opstapje voor studenten. Ook professionals maken dankbaar gebruik van het genre. Wim Reygaert, die eerder de veelgeprezen kortfilm Mompelaar maakte maar ondertussen ook een videoclip voor U2 draaide, staat dit jaar op het festival met een nieuw project.

An De Winter, die instaat voor de communicatie van het festival, legt uit waarom de kortfilm ook voor professionals aantrekkelijk is. ‘In een kortfilm heb je veel meer vrijheid dan in een langspeelfilm omdat de budgetten kleiner zijn, je veel korter op de bal kan spelen en de film sneller gemaakt kan worden. Als maker kan je meer je zin doen.’ ‘Kortfilms richten zich op een specifiek publiek, met honger naar cinema’, vult Sulmont aan, ‘waardoor er ruimte is voor experiment. Het is heel interessant om zo nieuwe dingen te ontdekken.’

Een kortfilm heeft dus zijn eigen sterktes tegenover een langspeelfilm. De makers benutten dan ook het specifiek potentieel van het genre. In Downside Up van Peter Ghesquière bijvoorbeeld heeft iedereen het syndroom van Down, tot een jongen, gespeeld door Nico Sturm, geboren wordt die ‘anders’ is. ‘Dat verhaal, met een heel bijzondere pointe, kan je nooit rekken tot anderhalf uur’, zegt De Winter, ‘De tijdspanne van een kortfilm is perfect om de kijker meteen mee te sleuren en dan op het juist moment die pointe te brengen.’

Even terug naar de filmfan die voor bekende regisseurs niet aan kortfilms denkt. Initiatieven als het Kortfilmfestival kunnen een belangrijk verschil maken voor de bekendheid van het genre. Volgens De Winter zijn er weinig andere gelegenheden om een kortfilm te zien. ‘Festivals zijn dus cruciaal voor kortfilms. De organisatie zorgt er ook voor dat ze gedistribueerd worden op tv en dvd. Het Kortfilmfestival biedt een verzameling van geselecteerde films aan en is zo een kwaliteitskeurmerk.’

Nog tot en met zaterdag kan je in Leuven de crème-de-la-crème van de kortfilm ontdekken. Tickets kosten 7,50 euro of 6 euro met een STUK- of Cultuurkaart.