Belpopveteranen over de internationale allures van de Belgische popmuziek

Onder de noemer van Belpop Bonanza maken Belpop-kenner Jan Delvaux en dj Jimmy Dewit nu al enkele jaren theatershows, waarin een wervelwind van anekdotes en legendarische verhalen over Belgische muziek op je afkomen. In het gezellige Café Sport vertellen beide heren ons over hun nieuwe theatertournee, de plek van Leuven in de Belgische popmuziekgeschiedenis en West-Vlaamse rap.

Chemie

Delvaux steekt van wal over het ontstaan van hun shows: 'Ik was breed in muziek geïnteresseerd, en door toevalligheden is dat beginnen vernauwen. Ik werkte namelijk bij Studio Brussel voor het programma Het verhaal van de Belpop. Daarin werd elke week een Belgische artiest een uur lang geïnterviewd, en het week-na-week opstapelende voorbereidingswerk dat ik voor die wekelijkse interviews verrichte, heb ik dan gebundeld tot een boek.'

Daaruit volgde het idee om de verhalen uit dat boek op een podium te brengen. 'Ik wilde dat weliswaar niet met zo'n liveband doen, dus ging ik op zoek naar iemand anders', wijst Delvaux naar Dewit die broederlijk naast hem zit. 'Het idee bestond er eerst in dat ik het verhaal zou vertellen en dat jij daar de muziek bijbracht als begeleider, toen bleek …' 

Dewit onderbreekt hem: 'Ik heb nog altijd het gevoel dat ik een begeleider ben; ik heb nog geen woord gezegd. (lacht) Maar bon, doe vooral verder. Uw soep wordt koud, ik zeg het maar, hè.'

Delvaux lacht hartelijk mee. 'Seffens laat ik u praten, dan kan ik mijn soep eten. Maar zo is dat gegroeid, en toen is gebleken dat wij een heel goede chemie hadden. Dat is hoe het is ontstaan: in stapjes.'

Frietkot

'Jan is wel een mens die van verschillende soorten muziek houdt', vertelt Dewit over zijn collega. 'Hij is een muziekfreak. Dat is nu wel gekanaliseerd door wat we doen, die Belpop, maar we hebben ook wel gezien wat er voor de rest nog gebeurt. We zijn koks, maar we hebben toevallig ook een frietkot.' 

'We blijven wie we zijn', vult Delvaux aan. 'Ik ben nog altijd een journalist en jij nog altijd een dj.' Dewit glimlacht onmiddellijk en draait zich van Delvaux weg alsof hij ons iets onder vier ogen wil zeggen: 'Meestal zegt hij het iets denigrerender, "ben jij degene met het technisch beroep", zegt hij dan.' (lacht)

Twee oudere jongeren

Dewit vindt het niet eenvoudig om aan mensen uitgelegd te krijgen wat hij nu eigenlijk doet: 'Tenzij je ons gezien hebt, snap je het niet. Wat wij doen op een podium is ook heel anders dan wat je zou verwachten; het is flitsend en gaat rap vooruit, maar je krijgt het moeilijk uitgelegd.'

'Eigenlijk zijn we twee oudere jongeren die iets te graag over muziek praten en er wat dia's bij komen tonen', lacht Dewit. 'Dat is basically wat wij doen, maar dan heel droog gevat. We zijn in een format gerold dat bleek te marcheren.'

Kleinheid

Toch is en blijft het een feit dat België op de wereldkaart niet veel plek inneemt. Ons kleine landje heeft dus een hecht netwerk van samenwerkende muzikanten. Delvaux noemt er een aantal bij voornaam: 'De typisch Belgische constructie is eigenlijk: frontman – neem bijvoorbeeld Daan – met daarachter enkele topmuzikanten die dienst doen bij verschillende andere artiesten.'

'Overal duiken bijvoorbeeld dezelfde twee blazers op, Jo Hermans en Wietse Meys, die bij Daan, Clouseau, Glints, Yong Yello spelen … Zo kom je in België in de situatie terecht waarbij Jo bijvoorbeeld vijf of zes keer in vier dagen heeft gespeeld op Werchter, hij moest crossen van 't een naar 't ander.'

Hiphop

Ook over de Belgische hiphop, ondertussen een gevestigd genre in onze contreien, hebben de heren wat te zeggen. Opvallend is dat het in vergelijking met onze noorderburen veel langer heeft geduurd voordat hiphop op de radio gedraaid werd. 

Delvaux verklaart waarom: 'Het korte antwoord: omdat alles langer duurt bij ons. Het lange antwoord heeft met taal te maken, denk ik. In de standaardtaal hiphop maken, dat gaat bij ons niet. Je hebt Limburgse hiphop, West-Vlaamse hiphop, maar je hebt geen Nederlandse hiphop. Dat maakt het moeilijk om op de radio te komen.'

'We hebben een keer een city gedaan (een Belpopshow specifiek voor één Belgische regio, red.) in Genk, waar een heel levendige scène van hiphoppers is', vertelt Dewit. 'Don Luca, bijvoorbeeld, en de kliek daarrond. Die maken keitoffe dingen met goede beats, maar in West-Vlaanderen krijg je dat niet verkocht. Het is typisch citees.' 

Delvaux vervolgt: 'Dat was ook de charme van hiphop: dat was van die gasten, voor die gasten, en de rest begreep het gewoon niet. Je maakte hiphop voor jezelf, want je had je eigen taal.'

Een van de paradepaardjes van de Belgische hiphop is ongetwijfeld Zwangere Guy. Daarover vertelt Delvaux: 'Zwangere Guy is populair, hij zit geografisch in het midden, hè, die verstaan ze overal wel. Ook een van onze weinige "from zero to hero"-verhalen: hij werkte eerst in de keuken van de AB, en twee jaar later vult hij zelf de zaal. Dat is natuurlijk iets wat je zelden meemaakt.'

Leuven als aanspoorplek

Zowel Delvaux als Dewit zijn geboren en getogen in Leuven. Ze koesteren een grote liefde voor de rol die de stad in de Belgische muziekgeschiedenis heeft gespeeld. Delvaux vertelt: 'Leuven was in de jaren zeventig dé aanspoorplek en is heel belangrijk geweest. Je moet je inbeelden: je had nog geen gsm's, muziek was nog heel jong, dus als je muzikant was en je wou afspreken, dan had je een café nodig dat laat open bleef en waar je altijd binnen kon struikelen. Leuven was daar als studentenstad de ideale plaats voor.'

Daardoor ontstond in ons land voor het eerst een echte scène, met Raymond van het Groenewoud en Johan Verminnen, de kleinkunstenaars die begonnen te rocken met gitaren. 'Die zijn hier aanbeland, en dan krijg je op den duur een circuit', vertelt Delvaux. 

'De centrale figuur daarin was Jean-Marie Aerts, ook al zeventig jaar oud. Hij producete heel wat legendarische platen, maar was vooral ook een geweldige gitarist van de eerste internationale Belgische band: TC Matic. Hij zat hier: de peetvader, de leider van heel die scène. Ook in de new wave-jaren waren we belangrijk. Leuven is er in elke nieuwe stap, ik denk dat dat komt door een soort vrijheid die hier zit.'