Auteurs Dimitri Verhulst en Toni Coppers geven boekentips

Dimitri Verhulst 
Het Sprongbeen - Albertine Sarrazin 

Een favoriet boek kiezen blijkt ook voor Dimitri Verhulst een lastige opgave. 'Wat vandaag mijn favoriete boek is, zal dat niet morgen zijn. Maar vandaag kies ik voor Het Sprongbeen van Albertine Sarrazin.' 

Het boek is semi-autobiografisch en gaat over een Franse, jonge vrouw die verkracht is door haar stiefvader. Daardoor heeft ze een wilde jeugd en komt ze in een jeugd­gevangenis terecht. Later ontsnapt ze uit die gevangenis door van de derde verdieping te springen en vindt ze de liefde. 'Ik voel me ontzettend verwant met haar, want ik heb zelf nog in een jeugdinstelling gezeten. Ook het gegeven dat je vanuit het grootste stinkgat van het bestaan toch nog in de poëzie kan belanden spreekt mij hard aan', zegt Verhulst. 

Liefde voor Sarrazin

'Ik heb het boek leren kennen door de verfilming. Het is al drie keer verfilmd, maar geen enkele was echt succesvol. Ik maak dus nog altijd kans om de vierde verfilming te maken', lacht Verhulst. 'Het was op het filmfestival van Vlissingen, dat festival is gespecialiseerd in boekverfilmingen, dat ik de film voor de eerste keer heb gezien. Ik ben toen de schrijver beginnen lezen, want ik kende ze niet. Sindsdien zit ze in mijn hart, en ze zit daar goed.'

Die liefde voor Sarrazin toont Verhulst ook aan met zijn boek Hebben en Zijn. 'Dat boek speelt zich af in het hiernamaals en een van de personages heet Albertine. Zij is ook op dezelfde manier gestorven als Albertine Sarrazin. Het is dus een soort hulde aan die vrouw. Een knipoog naar haar.'

'Haar leven is mij niet helemaal onbekend. Mijn jeugd was gelijkaardig aan die van haar. Ze is niet geschoold en is makkelijk weg te duwen als een stuk krapuul, terwijl ze weinig schuld heeft aan de plaats die zij inneemt in het leven. En toch gaat zij die schoon­heid opzoeken in kunst en heeft ze het lef om te geloven in de liefde, dat vind ik een heel mooie boodschap. Dat is ook heel hard aanwezig in haar werk. Alleen daarom vind ik haar al zo de moeite.'

'Vaak zijn jonge schrijvers niet interessant. In muziek zijn hemelbestormers vaak jonge gasten, maar niet in literatuur. Schrijvers zijn zoals kaas of wijn, die moeten oud worden. Maar Sarrazin was een negentienjarige meid. Zij is ook geen hemelbestormer gebleken, want niemand kent haar. Maar er kwam zo'n ongelooflijke power uit die jonge vrouw. Zij is een van die zeldzame schrijvers waarbij ik de kracht van de jeugd voel en toch ook weet dat dat iets wordt. Het is ontzettend jammer dat ze op dertigjarige leeftijd is gestorven en dat we dat nooit mee hebben mogen maken.'

Toni Coppers 
Nachttrein naar Lissabon - Pascal Mercier

Ook Toni Coppers moet even nadenken over welk boek hij aanwijst als favoriet. 'Dat hangt samen met de fase van je leven, hoe je je voelt en waar je over twijfelt', vertelt hij. Toch komt hij steeds weer uit bij dezelfde titel: Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier.  'Ik las het boek een aantal jaar geleden, en sindsdien duikt het om allerlei redenen telkens weer op in mijn leven.'

Merciers boek vertelt het verhaal van Raimund Gregorius, een leraar klassieke talen die op een dag – nadat hij lang heeft nagedacht over de essentie van vrijheid – impulsief zijn klas verlaat en naar Lissabon reist. 'Die reis wordt een zoektocht naar identiteit, liefde, vrijheid en het toelaten van kwetsbaarheid in je leven', zegt Coppers. 'Dat zijn dingen waarnaar we allemaal op zoek gaan.'

Liefde gevonden

Coppers vormt daarop geen uitzondering. Het boek werd hem aangeraden toen hij alleenstaande vader was, met de belofte dat het zijn leven zou veranderen. 'Ik hoopte toen wel dat er iets zou gebeuren in mijn leven.' Wat hij niet wist, was dat zijn toekomstige vrouw Nachttrein naar Lissabon ook aangeraden had gekregen. 'Het is niet De Da Vinci Code, dus het was puur toeval dat we het allebei net gelezen hadden', deelt hij. 'Nachttrein naar Lissabon is het boek dat me bij mijn vrouw heeft gebracht.'

'Dat is een herinnering die verbonden blijft met die eerste lezing', gaat Coppers verder. Maar dat betekent niet dat een tweede lezing geen plezier meer geeft. 'Goede boeken hebben zoveel lagen of bieden zoveel herkenning, dat je ze moeiteloos opnieuw kan lezen', vindt hij. 'Het is als het herbekijken van een serie: je weet hoe het afloopt, maar het gevoel is fijn. Alsof je onder een wollen deken kruipt in de winter.'

De thema’s die Mercier aanhaalt laten ook hun sporen na in Coppers’ literatuur. 'Waar de invloed precies begint en eindigt, kan ik niet zeggen. Maar de vraag – waar eindigt de vrijheid van de één en begint die van de ander – zoek ik vaak op in mijn werk', vertelt Coppers. 'Net als het mysterie dat in elk leven zit, als je er maar oog voor hebt.'

Toch omschrijft Coppers het boek niet lichtjes als levensveranderend, zoals hem destijds werd verteld. 'Ik zou wel zeggen dat het een boek is dat op een literaire manier nadenkt over wat het betekent om te leven.' Het is ook een traag boek, dan wel bewust traag, vult Coppers aan. 'Het dwingt je om voor jezelf wat te vertragen. Dat gebeurt soms te weinig.'