Weyts voert druk op voor centraal meldpunt

Ben Weyts heeft zijn plannen bekendgemaakt tegen grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs. Prominent daarin is een 'extern, neutraal meldpunt'. De roep daarom weerklinkt al sinds begin februari. Eind januari kwam een zaak van grensoverschrijdend gedrag aan de VUB aan het licht, waarna gevallen aan andere universiteiten snel volgden.

Het is de vraag hoe universiteiten en hogescholen zullen reageren op Weyts' plannen. Vorige week heeft Rik Van de Walle (UGent) zich al voorstander verklaard van zo'n centraal meldpunt, nadat de UGent-aanpak sterk onder vuur lag in een Pano-reportage. De KU Leuven toonde zich eerder geen voorstander, maar heeft de deur nooit gesloten.

Tien punten

Weyts deed zijn aankondiging donderdag in de commissie Onderwijs van het Vlaams parlement. Zijn plan bevat tien punten, waarvan sommige concreter zijn dan andere. Zo wil hij bekijken 'wanneer het al dan niet wenselijk is dat collega's oordelen over collega's'. Die zelfcontrole is een kernprobleem in de huidige tuchtprocedure.

Concrete plannen voor een externe, Vlaamse tuchtprocedure zijn er niet. De realiteit is dat Weyts niet om de instellingen heen kan wanneer hij tuchtprocedures wil hervormen. De UGent nam zich eerder wel voor om externen in hun tuchtcommissies te laten zetelen. De KU Leuven heeft ook aangekondigd dat ze hun tuchtreglement zullen herzien, maar daar zijn nog geen details over bekend.

Centraal register

Weyts wil niet enkel een nieuw meldpunt, maar ook een centraal meldingenregister. Daarin moeten meldingen per hogeschool en universiteit bijgehouden worden. Op dit moment is er nog een groot gebrek aan cijfermateriaal: niet alleen op Vlaams niveau, maar ook binnen individuele instellingen.

Daarnaast wil Weyts een gedragscode bespreken voor zelfstandig academisch personeel, de personeelsgroep waartoe proffen behoren. Volgens de minister wordt er veel verwacht in de academische wereld. Er zou meer duidelijkheid moeten komen over de selectie van en dagelijkse omgang met doctorandi.

Ook dat punt vereist samenwerking met de instellingen. Volgens Weyts' woordvoerder is er geregeld overleg. Er wordt op dit moment vooral uitgekeken naar twee rapporten over het Charter Grensoverschrijdend Gedrag: eentje vanuit de universiteiten en eentje vanuit de regeringscommissarissen, die rapporteren over de hogescholen.

Het Charter Grensoverschrijdend Gedrag is in 2018 ingevoerd na een zaak aan de UGent. Ben Weyts had een jaar geleden al gevraagd om een voortgangsrapport over de uitvoering. Het kabinet hoopt de rapporten 'begin volgende maand' te krijgen. Vandaag bespreekt de Raad van Bestuur van Vlaamse Hogescholenraad hun rapport, meldt secretaris-generaal Eric Vermeylen aan Veto.

Omkadering van 'vertrouwenspersoon student'

Weyts speelt in zijn tienpuntenplan in op een reeks problemen die de voorbije weken in de media kwamen. Zo heeft hij het over termijnen voor het indienen van meldingen. In de ophefmakende Pano-reportage kwam het probleem naar boven dat zaken snel verjaren aan de UGent.

Punt vijf gaat dan weer over gelijke basisrechten voor studenten en personeelsleden. Onder meer de Welzijnswet wordt aangehaald: die is enkel toepasselijk op personeel. Voor studenten en doctoraatstudenten is er meer duidelijkheid nodig.

Weyts heeft het ook over een wettelijk statuut én bijscholing voor vertrouwenspersonen voor studenten. Dat zijn twee zaken waarvoor al langer wordt gepleit. Tot vandaag bestaan er enkel opleidingen tot vertrouwenspersoon van personeel.

Werk van lange adem

Sommige zaken kan de minister zelf beslissen, voor andere actiepunten moet hij de Codex Hoger Onderwijs aanpassen. Dat kan nog even duren. De minister benadrukt wel dat de timing ondergeschikt is aan het uiteindelijke resultaat.

Vanuit de oppositie kwam donderdag ook de vraag om het financieringssysteem van hoger onderwijs te herzien. Op dit moment is financiering heel afhankelijk van productiviteit, iets wat grensoverschrijdend gedrag en fraude in de hand kan werken. Minister Weyts ging op die vraag niet in.