Tradities voortzetten zonder vernedering

Het einde van de corona-ellende is in zicht. Dat konden de Leuvense studenten merken tijdens het zogenaamde 'bevrijdingsfeest' in de nacht van 30 september op 1 oktober. Onder meer de faculteitsbars zaten stampvol met feestvierders. Naast het uitgaansleven dat na een coronajaar opnieuw van start gaat, zullen eerstejaars ook weer ingewijd worden in de verschillende studentenkringen.

In Leuven wordt het ritueel van dopen niet definitief op stop gezet. Wel zal de Leuvense studentenkoepel samenzitten met de Stad Leuven, de politie en KU Leuven om het Leuvense doopcharter te bespreken. Daarnaast starten de kringen, verenigingen die verbonden zijn aan een of meerdere studierichtingen, een toekomstgericht project op. Het fundamentele nut van dopen wordt daarvoor in vraag gesteld.

Gevoelig topic

Drie jaar na de dood van de 20-jarige student Sanda Dia zal het proces van start gaan op 12 oktober. Die timing is ongeveer gelijklopend met de bekendmaking van het project dat momenteel door LOKO en partners wordt besproken. Uit de gesprekken van Veto heeft met enkele van de actoren blijkt dat zowel het onderwerp 'studentendoop' als 'schachtenverkoop' een gevoelige snaar raakt.

Zelfs Stad Leuven en het politiekorps willen daar niets over kwijt, zolang die niet gezamenlijk met de studentenkoepel tot een akkoord zijn gekomen. De aandacht die de media vestigen op de zaak-Reuzegom zou mogelijks een invloed kunnen hebben op dat beslissingsproces. De voorzitter van LOKO, Brent Monette, denkt echter dat een jaarlijkse moment van evaluatie altijd een verstandige keuze is en weerlegt dat het incident uit 2018 daar iets mee te maken heeft.

Het was al zo dat het Leuvense doopcharter jaarlijks werd ondertekend in het begin van het academiejaar. Dat gebeurt niet alleen bij de officiële studentenverenigingen, maar ook clubs worden uitgenodigd om zich te engageren. Met het komende doopseizoen in het achterhoofd, zorgen de recente voorvallen in Louvain-La-Neuve, waarbij twee studenten in kritieke toestand naar het ziekenhuis werden gevoerd, voor spanning. De Vlaamse universiteiten en hogescholen roepen de studentenkringen en -clubs op om zich aan het charter te houden.

To doop or not to doop?

Na de doop van Sanda Dia is het Leuvense doopcharter opvallend strikter geworden. Het Vlaams kader voor doop- en andere studentikoze activiteiten, dat om diezelfde reden werd opgesteld, is minder strak dan het lokale. Daarin staat vermeld dat leden op elk moment kunnen aangeven niet langer te willen deelnemen aan een doopactiviteit of specifieke opdrachten of deelactiviteiten kunnen weigeren. Studenten worden daarvan op voorhand ingelicht.

Ondanks de negatieve belichting van dopen in de media zijn er stemmen vanuit de verenigingen die pleiten voor een doop. Het woord 'traditie' valt bij de vraag waarom de kringen studentendopen zouden willen voortzetten. Maar veel meer dan dat zien studenten de doop als een manier om mensen samen te brengen, zowel eerstejaars onderling als met oudere jaren.

Er is daarom ook veel vraag naar een doop vanuit de studenten zelf. Het creëert een soort verbondenheid onder elkaar. De enkele verenigingen en club waarmee Veto sprak, respectievelijk VRG, Politika, Babylon en Vader Caravan, staan open om hun activiteiten aan te passen volgens de richtlijnen binnen het Leuvense doopcharter indien dit nog niet het geval was. Ze zien het charter als een manier om hun geliefde traditie in ere te houden en de essentie te bewaren, namelijk nieuwe banden leggen.

Schachtenverkoop

De rector aan de UAntwerpen, Herman Van Goethem, pleitte reeds voor een einde aan de schachtenverkoop. Onderwijsinstellingen in Leuven zullen echter niet zo ver gaan: ze willen een top-down-benadering vermijden door in gesprek te gaan met de partners. Op deze manier zal een aangename ervaring voor iedereen worden behouden.

De schachtenverkoop is een onderdeel van het doopritueel. Studenten die lid willen worden van een studentenkring, ook wel feuten genoemd, worden alvorens de doop toegewezen aan een doopmeester. Dat gebeurt aan de hand van de schachtenverkoop, waarbij ouderejaarsstudenten de kans krijgen om een student - meestal een eerstejaars - te 'kopen'. Tijdens de doopceremonie geeft de doopmeester opdrachten, die de schacht moet vervullen om deel uit te maken van de vereniging.

Studentenclubs gebruiken dezelfde terminologie, maar werken niet aan de hand van een verkoop. Zo voorzag Vader Caravan, studentenclub binnen het Meisjes Senioren Konvent, een alternatief in het begin van het academiejaar: een 'schachtenverwerving'. 'We gaan niemand belachelijk maken door zichzelf te koop te stellen', zegt Joséphine Guillemyn, praeses van Vader Caravan. 'De schachten moeten wel opdrachten doen, maar er gebeurt niets denigrerend.'

Studentenvereniging VRG (Rechtsgeleerdheid) deed nooit een schachtenverkoop. Vermits mensenhandel tegen de mensenrechten ingaat, hebben zij zich als toekomstige rechters en advocaten gedistantieerd van de traditie. Net als Vader Caravan werken zij met een systeem van toewijzing. Studenten van verschillende jaren samenbrengen is hun hoofddoel.

Om diezelfde reden behoudt Babylon hun schachtenverkoop, mits enkele wijzigingen binnen het kader van het doopcharter. De kring voor Taal- en Letterkundestudenten vindt dat het gebruik een grote meerwaarde biedt aan de doop, aangezien de focus wordt gelegd op het opbouwen van vriendengroepen. Zo worden er verschillende schachten aan meer dan een schachtenmeester toegewezen. Vincent Laevers, praeses van Babylon vertelt: 'We hebben al van veel studenten gehoord dat zij de schachtenweek een van de tofste weken vinden van het hele academiejaar.'

Politika, de studentenvereniging van Sociale Wetenschappen, wil ervoor zorgen dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen eerstejaars en ouderen. 'Er worden geen termen op de studenten geplakt', zegt kringcoördinator Willem Jan Quintens. Naast de schachtenverkoop heeft de vereniging ook het doopritueel jaren geleden achter zich gelaten. De krico voegt eraan toe: 'We zien het voordeel er wel van in, maar we zijn tevreden met minder hevige activiteiten zoals een quiz.'

Dit artikel werd geüpdatet op 11 oktober. Een eerdere versie van dit stuk vermeldde dat dinsdag de partners naar buiten zouden komen met het resultaat van hun besprekingen. Dit is niet meer het geval.