Dopen Letteren dit jaar verboden op faculteitsgrond

'Ik ben niks, ik kan niks, ik ben een domme schacht.' Die woorden dreunen schachten bij verschillende kringen terwijl ze de straten van Leuven doorkruisen. Bij Letteren gebeurt dat tegen de zin van het faculteitsbestuur. Decaan Jo Tollebeek besliste dan ook dat dopen daar niet langer op faculteitsdomein mogen doorgaan: 'We wilden een duidelijk signaal geven dat we dat als faculteit geen goede manier vinden om nieuwe studenten welkom te heten.'

'Niet student, maar decaan overtreedt het doopcharter'

De goedkeuring van een doop behelst naast meldingsplicht aan de politie ook een aanvraag bij lokalenreservering voor delen die doorgaan op gebied van de KU Leuven. Lana Van den Heuvel, voorzitter van studentenkoepel LOKO: 'In principe wordt die lokalenreservering altijd goedgekeurd voor verenigingen die het doopcharter hebben getekend.'

De Letteren-kringen deden de aanvraag voor lokalenreservering twee weken voor de eigenlijke doop, zoals vastgelegd door de politie. Lokalenreservering mailde de aanvraag en het bijhorende draaiboek door naar de faculteit. Via een antwoord van de decaan aan lokalenreservering, waarbij de kringen in CC stonden, vernamen de presessen dat de aanvraag door de faculteit geweigerd werd.

Geen correcte gang van zaken, aldus LOKO-voorzitter Van den Heuvel: 'Lokalenreservering heeft in die beslissing de bovenhand. Als de dopen in overeenstemming zijn met het doopcharter, kan dat in principe niet worden afgekeurd door de faculteit zelf.'

Volgens Van den Heuvel is de weigering zelfs een inbreuk op het doopcharter: 'Eén van de regels daarin is om de doop op een zo privaat mogelijke plaats te doen met zo weinig mogelijk impact op het openbare leven. De binnentuin van Letteren is daar de perfecte plaats voor. Door de beslissing van de faculteit is de enige optie voor de kringen nu het Ladeuzeplein, waar heel veel doorgang is. In se is de regel zo geschonden.'

Van den Heuvel benadrukt wel dat de weigering van de faculteit Letteren komt en niet door de hele KU Leuven gedragen wordt.

Beschamend, vernederend, gevaarlijk

Decaan Jo Tollebeek verantwoordt zijn beslissing: 'Wij gaan uit van het principe dat alle eerstejaars zich welkom moeten voelen aan de faculteit. Dat gebeurt niet op een ideale manier in die dooprituelen.'

Drie zaken speelden mee om de toelating niet te geven: 'Een aantal proeven vonden we beschamend. Zo moeten vrouwen volgens een draaiboek een banaan tussen hun benen dragen, waarbij anderen die dan gaan pellen. In een tijd waarin terecht veel aandacht is voor seksuele intimidatie, is dat niet aanvaardbaar.'

'Wat misschien nog zwaarder doorwoog, waren sommige opdrachten die als vernederend moeten worden beschouwd. In meerdere dopen laten ze schachten de straat aflopen en herhalen "ik ben niks, ik ben niks, ik ben niks". Wat willen de kringen daarmee bereiken? Je loopt het risico dat studenten dat echt zo gaan ervaren.'

'Ten derde houden sommige van die proeven een potentieel gevaar in. Op basis van die factoren hebben wij beslist om als faculteit een duidelijk signaal te stellen.'

Bij de kringen heerst onbegrip dat de weigering er plots komt, terwijl voorgaande jaren dezelfde rituelen onder dezelfde decaan wel werden goedgekeurd. Preses van Babylon Lander Mertens: 'Ze lieten ons weten dat het te maken heeft met een verhoogde maatschappelijke gevoeligheid.'

Als het over bepaalde opdrachten gaat, begrijpt hij niet dat er niet eerder gecommuniceerd is: 'Nu lijkt het alsof wij plezier halen uit het vernederen, terwijl het gewoon een traditie is die elk jaar gebeurt en zo is overgenomen. Wij staan open om daarover te praten. Maar het is pas achteraf gecommuniceerd.'

In het overleg trok de decaan het wel verder door, volgens Mertens: 'De term 'schacht' zou denigrerend zijn. En eerstejaars vuil maken, zou niet verwelkomend werken.'

Pussy dopen

De weigering komt er uitgerekend bij de Letterendopen, door henzelf als 'pussy' dopen bestempeld. Mertens: 'We hebben korte dopen, die echt heel gematigd zijn. Als je een opdracht niet wil doen, dan zeg je dat gewoon en dan krijg je ook geen andere alternatieve opdracht in de plaats. Ik denk niet dat je studenten vindt die achteraf spijt hebben.'

Wie liever niet meedoet, wordt op geen enkele manier anders behandeld: 'Wij communiceren heel duidelijk dat je niet meer waard bent als je gedoopt bent. Het is vooral een leuke avond. Als je niet meedoet aan de doop, mis je enkel de doop en niets daarrond.'

Volgens de decaan zou er toch sociale druk tussen de studenten bestaan: 'De grenzen tijdens zo'n doop kunnen ook verschuiven. Misschien is het aan andere faculteiten nog zwaarder, maar voor ons gaat dit al te ver.'

Toch is aan alle regels van het doopcharter voldaan. Maar de decaan vindt dat niet genoeg: 'Het doopcharter is een institutioneel raamwerk. Maar ik hoop dat er ook kan worden gediscussieerd over fundamentele principes.'

Van den Heuvel gaat niet akkoord met die redenering: 'De faculteit is partner in het doopcharter, maar steunt het doopcharter op deze manier niet. De kringen voldoen aan de plichten en zorgen ervoor dat hun schachten zich goed voelen. Maar de rechten die ze daardoor zouden moeten verkrijgen, worden hen afgenomen.'

Volgens haar is onder meer het bananenvoorbeeld al opgevangen door het doopcharter: 'In het doopcharter staat dat je nooit verplicht bent mee te doen aan een opdracht. En als een schachtenmeester daar tegenin gaat, kan een schacht altijd in hoger beroep gaan.'

Een radicaler alternatief

Met het signaal hoopt de decaan discussie uit te lokken bij kringen, studenten en ook andere decanen. Een louter schrappen van de extreme opdrachten lijkt hem niet genoeg: 'Ik zou pleiten voor een radicaler alternatief, dat de studenten echt welkom heet.' Het argument van 'traditie' houdt volgens Tollebeek geen steek: 'Er zijn veel invented traditions. En ook wat echt traditie was, kan verdwijnen. Vroeger hing men levende ganzen op en trok men daar het hoofd af. Dat doen we ook niet meer, dat soort kwelspelen behoort tot het verleden.'

Op een overleg afgelopen vrijdag tussen de decaan en de presessen van de kringen werd duidelijk dat constructieve gesprekken mogelijk blijven, maar een oplossing kwam er niet. Mertens: 'Er is geen breuk met de faculteit en behalve de doop staan zij erg achter onze werking. Maar in deze kwestie zijn we teleurgesteld over de beslissing en hebben we niet echt een antwoord gekregen op onze vragen.'

LOKO zal zich dan ook in de discussie mengen. Van den Heuvel: 'Voor de kringen voelt het als een stab in the back: ze dachten dat de KU Leuven hen in de dopen ondersteunde, zeker met het werk om te voldoen aan het doopcharter, maar deze faculteit ziet dat blijkbaar als niet genoeg'. De zaak is gesignaleerd aan Hilde Feys en Luc Sels. Overleg blijft wel cruciaal: 'We gaan samenzitten met de decaan, de vicerector en samen op zoek gaan naar de kern van het probleem. Dat is op dit moment onduidelijk.' Het doel is dat de dopen volgend jaar opnieuw terug op faculteitsdomein kunnen doorgaan. 'De boodschap die de faculteit geeft, is: 'Jullie doen mensonwaardige dingen en zijn niet welkom op de faculteit".'

Niemand wil het incident opblazen. De decaan spreekt van 'veel wederzijds vertrouwen', maar zegt wel dat dit zijn principiële standpunt is en dat de faculteit dat ook zal blijven innemen. Op het overleg werd afgesproken dat de ploeg van volgend jaar al dit academiejaar zal samenzitten met het faculteitsbestuur, niet zodat zij controle kunnen uitoefenen, wel voor een betere communicatie.

Dit jaar zijn de dopen afgelopen weken uiteindelijk allemaal doorgegaan zoals vermeld in het draaiboek, maar via een andere route. 'We hopen dat we volgend jaar iedereen terug in de Arena kunnen verwelkomen', besluit Mertens.