Aansprakelijkheid is nog geen censuur

Wat sommigen zien als de zogenaamde 'woke culture' aan de universiteit bestaat vooral uit tokenisme en symboolpolitiek die het imago - en dus ook de inkomsten - van de universiteit ten goede komen, maar niets veranderen aan de status quo.

Denk maar aan de campagne 'Een pact voor meer respect' waarin de KU Leuven inclusie als cruciale waarde benoemt, terwijl er deze week in een aula nog steeds over ‘primitief Afrika’ werd gesproken. Wij zien nog steeds hoe onze curricula consequent niet-westerse kennis devalueren en uitgaan van een westerse blik op de wereld. Van een zogenaamde ‘woke culture’ is dus geen sprake.

Wie wordt er echt 'gecanceld'?

Natuurlijk zijn er ook enkele activistische werknemers aan de universiteit. Wij komen op voor hun vrijheid om bij te kunnen dragen aan een betere toekomst, zonder zich zorgen te moeten maken over jobzekerheid. Wij maken ons ook zorgen over donkere studenten en andere studenten van kleur die steevast verteld wordt dat ze niet ‘objectief’ genoeg zouden zijn.

Wat met de veiligheid van professoren die online belaagd worden door racistische haatpraat? Wat met het welzijn van het personeel dat steeds moet omgaan met racistische, LGBTQIA+-fobe, validistische en seksistische micro-agressies? Het is niet de imaginaire 'woke'-beweging die de universiteit bedreigt, wel de opmars van extreemrechts en mensen die onderzoek dat de structurele ongelijkheden in onze maatschappij blootlegt in de kiem proberen te smoren.

Racisme gaat verder dan intentie

De speech van Luc Sels volgt op een open brief van professoren om de academische vrijheid van dissidente stemmen te beschermen. Zijn de dissidente stemmen van professoren die onderzoek doen naar dekolonisatie, gender en intersectionaliteit hier ook inbegrepen? De bedreigingen die zij ervaren komen niet uit de 'woke' hoek waar Sels het over heeft, maar wel uit rechtse hoek.

De brief stelt dat denkfouten moeten worden weerlegd zonder iemand van 'immorele intenties' te betichten. We zouden dus ook niemand mogen beschuldigen van 'racistische intenties’. Maar racisme gaat verder dan intentie. Door onze gruwelijke koloniale geschiedenis hebben we denkpatronen geïnternaliseerd, zonder dat dat per se iets zegt over intenties. Toch is het ieders verantwoordelijkheid om deze denkpatronen zoveel mogelijk te ontleren. Wanneer we elkaar verantwoordelijk stellen is dat geen persoonlijke aanval, maar kaarten we slechts aan welke impact dit gedrag heeft.

Bovendien werd deze open brief kort na ons #DecolonizeKULeuven-Manifesto gepubliceerd. Zagen ze ons Manifesto als een bedreiging? Als je een dekoloniaal en anti-racistisch manifest als bedreiging voor je academisch onderzoek ziet, wat zegt dat dan over je onderzoek? Het Manifesto kwam tot stand, net omdat de dialoog waar Sels om vraagt geen effect had. Een dialoog mag namelijk niet gevoerd worden met als doel om geen echte actie te hoeven ondernemen. Als de universiteit hier niet voor openstaat, dan kan men niet spreken van een dialoog.