Stopt Gen Z de terugval van geloof?

God is back, schreven John Micklethwait en Adrian Wooldridge al in 2009. Waar toen werd beargumenteerd dat er zich een revival van religie afspeelde, lijkt die ontwikkeling zich nu ook bij Gen Z (zij die geboren werden tussen 1997 en 2012) voor te doen. Nieuw onderzoek van het Pew Research Centre toont aan dat in de Verenigde Staten de leeftijdsgroep geboren tussen 2000 en 2006 bijna even gelovig is als oudere generaties. 

Bij elke nieuwe generatie geloofde steeds tien procent minder mensen in het Christen­dom. Maar als die trend zich zou even sterk zou doorzetten, zou 41% van Amerikaanse Gen Z'ers gelovig moeten zijn. En dat per­cen­tage stijgt juist naar 46%, schrijft The Economist. Niet verbazend, volgens religie­wetenschapper Eline Huygens (KU Leuven en Universiteit Utrecht): 'In turbu­lente tijden zie je wel vaker dat mensen hun geloof terugvinden.'

Toekomstperspectief

'De vorige generaties zijn zo steeds opge­groeid met het idee dat alles steeds beter wordt, maar dat positief toekomst­perspectief valt nu weg voor jonge mensen', legt Huygens uit. 'Religie kan in zulke tijden van oorlogen, een pandemie en klimaatcrisis een verhaal van steun bieden.' 

Dat denkt ook Wim Vandewiele, professor godsdienstsociologie aan de KU Leuven: 'Deze generatie is volledig opgegroeid tijdens een crisis. Jongeren gaan daarom op zoek naar zekerheden en staan veel meer open ten aanzien van spiritualiteit.'

Wel zijn er nog geen data die hetzelfde voor Europa of België bevestigen, benadrukken zowel Huygens als Vandewiele. Maar volgens Vandewiele is de context waarin religie wordt beleefd wel volledig veranderd. 'Jonge­­ren hebben de tijd waarin de kerk sociaal sterk stond niet meer meegemaakt, en hebben het katholieke geloof ook minder overgeleverd gekregen. Daardoor kunnen jongeren geloof herontdekken, zonder het verleden te moeten meeslepen.'

Toch moet de Belgische Kerk niet te hard van stapel lopen, waarschuwt Vandewiele. 'Als religieuze actor mag je je niet aan verwach­ten dat mensen terug elke zondag naar de mis zullen gaan. In de plaats krijg je eerder een heel geïndividualiseerde interpretatie van geloof.' 

Scrollen

Zo zijn er — ook in Vlaanderen — steeds meer influencers en Instagramaccounts die religie op een heel andere manier uitdragen, en zo het traditionele beeld van religie uit­dagen. 'Je kan makkelijk scrollen en zoeken tussen verschillende groepen. Ik kan mij inbeelden dat als je zoekende bent, het een grotere stap is om plots naar de mis te gaan', zegt Huygens.

Bovendien spreken die accounts jongeren directer aan, door thema's of bezorgd­heden aan te snijden waar ze om wakker liggen, geeft Huygens aan. 'De pastoor op zondag spreekt voor een breed publiek, terwijl jongeren soms met existentiële twijfels zitten, en nadenken over seksisme, ongelijkheid en zich afvragen wat hun rol in deze wereld is. Mensen op Instagram kunnen daar misschien beter een antwoord bieden. Je hebt bijvoorbeeld ook groepen die de Bijbel op een queer manier lezen.'

Het is daarom nog maar de vraag of Gen Z wel aansluiting kan vinden bij oudere gene­raties. 'Staat Gen Z daar voor open? Het ziet ernaar uit dat hun geloof meer parti­culier en verspreid zal zijn: het is nog onduidelijk of de nieuwe vormen van religie daarbij aansluiting kunnen vinden', besluit Vanwiele.