HET PUNT VAN DE PROF SOFIE VRANKEN
#TipsyThursday: Zien drinken stimuleert drinken, ook op sociale media
Nu het academiejaar in volle gang is, verschijnen steeds vaker beelden van alcoholgebruik en dronkenschap op sociale media. Die beelden schetsen vaak een positief beeld van alcohol en zijn minder onschuldig dan ze lijken, waarschuwt Sofie Vranken.
Wanneer ik op donderdagavond over de Oude Markt in Leuven wandel, zie ik scènes die typerend zijn voor het studentenleven: groepen vrienden die gezellig samen eten in een restaurant of dansen op de muziek, vaak met een glas alcohol in de hand. Hoewel alcoholgebruik tijdens de studententijd schadelijk is voor de hersenontwikkeling en kan leiden tot fatale ongevallen, geven de beelden ervan op sociale media een rooskleurig beeld.
Verkeersborden stelen en braken
Het gaat niet alleen om berichten die aan het begin van de avond in een nuchtere toestand worden gepost. Ook extremere berichten waarin veel alcohol wordt geconsumeerd, vinden hun weg naar sociale media. Denk bijvoorbeeld aan foto's van iemand die meerdere shotjes drinkt tijdens het indrinken, iemand die boven het toilet hangt te braken, of iemand die een verkeersbord steelt in een dronken bui.
Zet even het glaasje aan de kant en maak dan een leuke foto met je vrienden
Die beelden verschijnen voornamelijk op vluchtige platformen, waar berichten na enkele uren of seconden verdwijnen, zoals Snapchat of Instagram Stories. Het vluchtige karakter ervan geeft een gevoel van veiligheid. Bovendien worden in die berichten vaak specifieke groepen, zoals ouders en werkgevers, uitgesloten, waardoor extreme gedragingen kunnen zegevieren.
Alcohol drinken is leuk
Het zien van die vrolijke en soms extreme berichten is niet zonder risico. Ze wekken de indruk dat 'alcohol drinken leuk is' en dat 'iedereen het doet.' Die gedachten zorgen ervoor dat studenten sneller geneigd zijn om zelf alcohol te consumeren of hevig te drinken. Dat blijkt uit mijn doctoraatsonderzoek.
Uiteraard grijpt niet iedereen die beelden van alcohol ziet meteen naar de fles. Er zijn specifieke groepen die kwetsbaarder zijn voor deze beelden zoals studenten die behoren tot vriendengroepen waar al hevig wordt gedronken, of mannen.
Mocktails
Hoewel alcohol een integraal onderdeel lijkt van het studentenleven, is het belangrijk om daarmee - en met de verheerlijking ervan op sociale media - bewust om te gaan. Er zijn tegenwoordig tal van alternatieven, zoals mocktails of alcoholvrije drankjes, waarmee je net zo goed van een leuke avond kan genieten. De foto’s van alcohol en dronkenschap op sociale media kan je dus eenvoudig vervangen door beelden van een mocktail.
Drink je toch alcohol, dan is het belangrijk om goed na te denken voordat je iets online plaatst. Zet even het glaasje aan de kant en maak dan een leuke foto met je vrienden. Het moraal van het verhaal blijft immers: 'zien drinken doet drinken.'
Sofie Vranken is postdoctorale onderzoeker aan de Universiteit van Wenen, en was finaliste tijdens de Vlaamse PhD Cup. Dit opiniestuk is gebaseerd op haar doctoraat aan de KU Leuven.
