Wie wordt rector van de KU Leuven?

Tine Baelmans, Peter Lievens of Severine Vermeire: een van die drie zal vanaf volgend academiejaar rector van de KU Leuven worden. Inhoudelijk zijn ze aan elkaar gewaagd. Aanpak, accenten en enkele concrete voorstellen verschillen, maar wie er de programma's op naleest merkt toch vooral veel gelijkenissen op.

'De analyse die de drie kandidaten van de universiteit maken is dat het best wel goed gaat met de KU Leuven, met weinig grote problemen', zegt een decaan. 'Ze zien weliswaar allemaal nog enkele zaken waar verbetering mogelijk is. De bestuursstijl die ze voorstaan moet dan het verschil maken. Ze proberen die elk wat uit te spelen. Lievens door in te zetten op administratieve vereenvoudiging, Baelmans door de dialoogcultuur die ze wil invoeren en Vermeire door vertrouwen te prediken.'

Professoren wegen uiteindelijk het zwaarst door in de verkiezing. Zij hebben maar liefst zeventig procent van de stemmen in handen. Studenten, administratief en technisch personeel en assisterend en bijzonder academisch personeel hebben elk tien procent van de stemmen. Wie rector wil worden, moet een absolute meerderheid halen. Dat kan in principe al in de eerste ronde op 12 en 13 mei. Anders volgt er op 19 en 20 mei een tweede stemronde, daarna kan eventueel nog een derde stemronde plaatsvinden. 

Framing

Met drie verschillende profielen lijken de kandidaten dan ook aan elkaar gewaagd te zijn. Baelmans en Lievens komen uit de huidige bestuursploeg en zijn dus al erg ervaren. Vermeire komt dan weer naar buiten als 'kandidaat van de basis' die op die manier een frisse wind te laten waaien.

Daar worden ook wel vraagtekens bij geplaatst: 'Ze is toch onderzoekscoördinator, dan ben je niet echt van de basis', zegt een professor die anoniem wenst te blijven. 'Bovendien kan je je ook de vraag stellen hoe slim dat frame is. Jan Tytgat was tijdens de vorige verkiezingen bijvoorbeeld écht van de basis. Hij bekleedde voorheen nog nooit een bestuursfunctie, maar dat werd net als een manco gezien.'

Lievens en Baelmans zitten dan weer met een mogelijk geloofwaardigheidsprobleem wanneer zij verandering bepleiten. Zo is de werkdruk bij het personeel een van de grootste struikelblokken, waar alle kandidaten zich over uitspreken. Voor leden van het huidige bestuur lijkt het toch moeilijker om dan te verkopen waarom ze er de vorige beleidsperiode geen werk van hebben gemaakt.

Italianen op het conclaaf

Ze komen bovendien alle twee uit dezelfde wetenschapsgroep, waardoor ze elkaar daar mogelijk zullen moeten bekampen om de stemmen. Vermeire heeft het voordeel dat ze als enige kandidaat uit Biomedische Wetenschappen komt. De steun van Gasthuisberg wordt traditioneel als een grote stap gezien op weg naar het rectoraat. 'Dat is zoals de Italianen op het conclaaf', zegt professor Marc Van Ranst. 'Die zijn gewoon met heel veel.'

Van Ranst waarschuwt wel voor zegezekerheid over de stemmen uit Biomedische Wetenschappen. 'Om dat schaalvoordeel echt te benutten, moet ook wel iedereen voor jou stemmen. Als mensen het for granted nemen, kan die stem wel nog in gevaar komen. De strategie om te winnen is toch: get out the vote.'

Ook een decaan zegt dat je je niet blind mag staren op de steun van Gasthuisberg: 'Dat is een beetje zoals met de Amerikaanse strijdstaten. De redenering luidt dan dat wie bepaalde staten voor zich wint, een grote kans maakt op de eindoverwinning. In de praktijk blijkt dat ook niet altijd het geval.'

Uit de groep Humane Wetenschappen komt niemand op. Daardoor kan die stem misschien het verschil maken, want er lijkt geen logische front runner voor die groep. 'Tine Baelmans pleit voor institutionele stellingname en dat zou weleens goed kunnen vallen bij Humane Wetenschappen', zegt professor ethiek Raf Geenens. 'Het debat rond Israël leeft hard in die groep. Het valt wel op dat geen van de kandidaten in hun programma aandacht heeft voor de specificiteit van onderzoek in humane wetenschappen.'

Gender als handicap?

Voor het overige is het moeilijk in te schatten welke rol gender in de verkiezing zal spelen. Zowel Baelmans als Vermeire zouden bij een overwinning de eerste vrouwelijke rector kunnen worden aan de KU Leuven. Of dat Lievens ook echt met een handicap opzadelt is nog koffiedik kijken, maar het kan een rol spelen.

Lievens zet als vicerector Internationaal Beleid dan weer sterk in op de internationale stem. 'Hij wil ook het taalbeleid aan de KU Leuven versoepelen, bijvoorbeeld tijdens vergaderingen', zegt Geenens. 'Maar een blinde vlek is de ondervertegenwoordiging van internationale medewerkers in bestuursorganen. Geen van de kandidaten lijkt daar aandacht voor te hebben.'