Studentenraad KU Leuven brengt politiek memorandum uit

Eerder dit jaar stelde VVS, de decretaal verankerde koepelorganisatie van studenten op Vlaams niveau, haar eigen memorandum voor. Het kernbestuur van Stura werd meermaals uitgenodigd om daaraan mee te werken, maar liet VVS langdurig in het ongewisse. Uiteindelijk besliste Stura om niet mee te werken, zonder VVS of haar eigen Algemene Vergadering (het hoogste beslissingsorgaan van de studentenraad) daarvan op de hoogte te brengen.

Memorandum?

Het memorandum van Stura bevat een verzameling van stellingnames, wensen en bedenkingen over het hoger onderwijs, in aanloop naar de Vlaamse verkiezingen. Aan de hand van het memorandum wil de studentenraad kunnen wegen op het toekomstig onderwijsbeleid en aan de politiek duidelijk laten weten wat de Leuvense studenten belangrijk vinden.

De klemtonen liggen vooral op oriëntering, begeleiding en inclusie. Zo schaart Stura zich achter het beleid van de VLIR (Vlaamse Interuniversitaire Raad) om meer in te zetten op verplichte, niet-bindende ijkingsproeven en vraagt ze om meer in te zetten op instroom en begeleiding van studenten met diversiteitskenmerken. Ook moeten er meer middelen komen voor het hoger onderwijs, voornamelijk om studenten beter te kunnen ondersteunen tijdens hun studies, van trajectbegeleiding tot mentaal welzijn.

Opvallend is dat de studentenvertegenwoordigers zich niet resoluut uitspreken tegen een verhoging van het inschrijvingsgeld. In 2014 kon de verhoging naar 890 euro nochtans rekenen op grootschalig protest van studenten. ‘Gezien de grote impact van het inschrijvingsgeld op het democratisch onderwijs vragen we om geen unilaterale beslissingen rond de verhoging van het inschrijvingsgeld toe te staan’, klinkt het in het memorandum. ‘De belangrijkste focus voor ons is het grotere kostenplaatje dat bekeken moet worden, niet enkel het inschrijvingsgeld’, zegt voorzitter Robbe Van Hoof. ‘Toegankelijkheid, kwaliteit en financiering van het onderwijs hangen samen: wat krijgen we eigenlijk in ruil voor ons inschrijvingsgeld.’ (Lees het volledige memorandum hier).

Stura stuurde kat naar Vlaamse collega’s

VVS viel uit de lucht toen Stura met een eigen memorandum voor de dag kwam. Er zou immers meermaals een uitnodiging tot samenwerking zijn gekomen, maar Stura hield de boot telkens af om na een maandenlange stilte met een eigen document op de proppen te komen, zonder dat formeel te laten weten. Sinds 2016 doet VVS het zonder de studentenraden van UAntwerpen en KU Leuven (lees hier waarom), maar de verschillende organisaties proberen goede banden te onderhouden.

Op 16 november, op het kabinet van Onderwijsminister Hilde Crevits, werd er door kabinetsmedewerkers al even gepolst naar de relatie tussen de verschillende studentenraden en of er vanuit de studenten een memorandum zou komen. Daarbij werd ook gepolst of de verschillende raden zouden samenwerken. ‘We waren nog heel wat zaken aan het aftoetsen wat betreft Vlaamse vertegenwoordiging en onze relaties, dus meteen toezeggen leek ons niet opportuun’, zegt Van Hoof.

Na die samenkomst op 30 november, stuurde Dylan Couck, ondervoorzitter van VVS, per mail een voorlopige versie van het memorandum van VVS naar de Leuvense voorzitter. ‘De eerste lezing van het memorandum van VVS is net afgelopen en ik bezorg het jou dus bij deze ook’, stond in het bericht. ‘Gelieve dit wel nog met de nodige discretie te behandelen. Opmerkingen zijn steeds welkom!’

‘We bespreken het asap en laten iets weten’, klonk het nog dezelfde dag in een antwoord. ‘Na die mail kregen we geen antwoord meer’, laat Couck weten. Op 13 december werd het memorandum van VVS door haar AV goedgekeurd en ging het onder embargo tot 14 februari.

Stura stelt dat ze in december al liet weten dat ze een eigen memorandum zou schrijven. Volgens Couck klopt dat niet. Op 31 januari belde Serhat Yildirim, voorzitter van VVS, naar zijn Leuvense collega, ‘omdat we zaken opvingen over zowel hun memorandum als de voorstelling ervan. Ze zouden gelijktijdig met ons publiceren. Tot die tijd werden we niet op de hoogte gesteld van de plannen van Stura.’ Officieus waren ze wel al langer op de hoogte van het memorandum, gezien de documenten van de AV van Stura openbaar zijn.

Bewogen parcours

Het memorandum van Stura legde daarna een bewogen parcours af. Op 21 december presenteerde Stura het document voor het eerst aan haar Algemene Vergadering. De tekst was grotendeels gebaseerd op standpunten over het hoger onderwijs die al in het verleden waren ingenomen. Het bureau van Stura verwachtte dan ook geen grote discussie, maar dat pakte anders uit.

Vanuit verschillende faculteiten kwamen heel wat opmerkingen of nieuwe voorstellen, waardoor er niet meteen knopen konden worden doorgehakt. ‘Het was een moeilijke evenwichtsoefening’, zegt ondervoorzitter Sander Vanmaercke. ‘We wilden natuurlijk niemand teleurstellen, anderzijds horen sommige zaken niet thuis in zo’n plan. Inmiddels is alles uitgeklaard.’

Na maandenlang overleg valt de uiteindelijke publicatie een stuk later dan gepland. Stura ziet ook af van haar aanvankelijke plan om een mediacampagne te organiseren rond het memorandum, maar zal gericht communiceren naar studenten en partners. ‘We moeten toegeven dat we het werk wat onderschat hebben’, zegt Vanmaercke. ‘Het memorandum kostte meer tijd en energie dan gedacht en op die manier hebben we wel wat kansen gemist. Maar we zijn in ieder geval tevreden dat er nu een sterk en breed gedragen plan op tafel ligt.’

Over VVS werd bij de presentatie van het memorandum op de AV niet gecommuniceerd vanuit Stura, tot een facultaire vertegenwoordiger er tijdens de discussie een vraag over stelde. De vertegenwoordiger vroeg zich af waarom er een plan op tafel lag dat enkel vanuit de KU Leuven kwam en er niet werd samengezeten met de andere universiteiten, gezien het gaat om een boodschap aan de Vlaamse politiek. ‘Het is mooi dat we kunnen zeggen dat we met 50.000 studenten hierachter staan, maar met die andere studentenraden hebben we nog een grotere basis.’

Bij monde van ondervoorzitter Sander Vanmaercke was het antwoord vanuit Stura: ‘VVS schrijft ook een memorandum, dat is al af, we gaan dat wel met ze bespreken. VVS gaat met de aangesloten instellingen communiceren, maar ze zal het ook wel afstemmen. We willen vooral apart schrijven om duidelijk te maken dat we onze eigen standpunten hebben en groot genoeg zijn om gehoord te worden, anderzijds vonden we bepaalde zaken uit VVS minder belangrijk voor ons.’ Vanuit de AV kwamen hierover geen verdere vragen.

Couck stelt zich vragen bij die communicatie. Tussen die vergadering en de voorlopige versie die VVS opstuurde, was er op 7 december nog een AV. ‘Ik blijf het vreemd vinden dat er niet vroeger over gecommuniceerd werd. Het is niet zo dat het onmogelijk was, het is gewoon niet gebeurd. In de beide memoranda komt één echte tegenstelling naar voren, over de ijkingsproeven. Verder stemmen de punten grotendeels overeen. Achteraf gezien vraag ik me dan af waarom er niet gewoon kon worden samengewerkt.’

AV niet op de hoogte

Stura kent een verkozen kernploeg die de facultaire studentenvertegenwoordigers op universiteitsniveau vertegenwoordigt. De uiteindelijke beslissingsmacht ligt echter bij de Algemene Vergadering, waar na overleg standpunten worden gestemd door de facultaire vertegenwoordigers. De kernploeg neemt die standpunten dan mee naar hogerop. Enkel bij hoogdringendheid kan het kernbestuur autonoom beslissingen nemen.

‘We hebben deze beslissing vanuit Stura zelf gemaakt, aangezien het voor ons snel duidelijk was dat het een logische beslissing was om een eigen memorandum te schrijven’, laat Stura nog weten. ‘We zijn niet verder ingegaan op het memorandum van VVS tijdens de AV, maar stonden wel altijd open voor vragen. We wilden echter zoveel mogelijk tijd uitrekenen voor ons eigen memorandum, om daar inhoudelijk op te kunnen ingaan.’

Enerzijds koesterde Stura inhoudelijke bezwaren om mee te werken, zoals een andere opvatting over ijkingsproeven. Stura is principieel voorstander, mits enkele bezorgdheden, zoals het niet-bindend karakter en een focus op de mogelijkheid van remediëring. VVS vraagt meer onderzoek naar effecten en wenselijkheid. Ze vindt dat de validiteit van de proef momenteel niet gegarandeerd kan worden. ‘Daarnaast zijn we als studentenraad niet aangesloten bij VVS en hadden we onze eigen vertegenwoordiging op Vlaams niveau, bijvoorbeeld de plaats in de VLIR die er is voor Stura KU Leuven en UAntwerpen.’