N-VA kort door de bocht met ‘Vlò’

Op 20 januari lanceerde N-VA haar voorstel voor een fietsdeelsysteem in Leuven. Kandidaat-burgemeester Lorin Parys fietste voor de lens van de persfotografen om het logo van ‘Vlò, de slimste fiets van ons allemaal’ voor te stellen. ‘Aan dit idee is een jaar werk vooraf gegaan. De huidige bestuursploeg vond fietsdelen te duur voor Leuven. Maar met Vlò kunnen Leuvenaars en studenten wel meer fietsen in hun stad met minder fietsen die in de weg staan’, zegt Parys.

Het zou gaan om een fietsdeelsysteem waarbij geen gebruik wordt gemaakt van vaste standplaatsen - zoals in Gent, Brussel en Antwerpen - maar waarbij je je fiets kan achterlaten waar je wil. Door een systeem van gps-trackers, zou de uitbater toch weten waar de fietsen zich bevinden. Het systeem moet nog ontwikkeld worden en daarvoor kijkt N-VA naar de Leuvense start-up ‘Where is my bike’.

De dag na de lancering werd het voorstel gretig opgepikt door de regionale pers. Op de site madeinvlaamsbrabant.be lijkt het zelfs alsof het project er sowieso zal komen. Parys tweette de artikels die verschenen op de regionale pagina’s van De Standaard en Het Nieuwsblad. Dat echter zonder erbij te vermelden dat in dat laatste artikel een aantal duidelijke fouten staan.

Zelfbedruipend?

Zo wordt gesteld dat Kristof Polfliet, initiatiefnemer van ‘Vlò’ en bestuurslid van N-VA Leuven, een ‘zelfbedruipend businessplan’ klaar heeft. Polfliet, die betrokken was bij de oprichting van Blue Bike, ontkent dit echter zelf: ‘Het project is voorgesteld als een concept, waarin de financiële hefbomen worden blootgelegd, ik kan natuurlijk geen verantwoording afleggen in de plaats van een journalist die schrijft over een businessplan.’

In de persmededeling van de N-VA zelf zegt Polfliet: ‘Met een jaarabonnement van 10 euro en 50 cent per gebruik, kunnen we zelfs zonder sponsoring, al een sluitend systeem laten draaien in Leuven.’ Op de persconferentie viel meermaals het woord ‘budgetneutraal’.

Polfliet geeft in gesprek met Veto toe dat zijn berekeningen hiervoor deels gebeurd zijn ‘met de natte vinger’. Zo gaat hij er, zonder enig onderzoek, van uit dat 10% van de studenten het fietsdeelsysteem zal gebruiken.

Ook maakt hij de assumptie dat het half miljoen euro dat Leuven jaarlijks besteedt aan het verwijderen aan achtergelaten fietsen, zogenaamde weesfietsen, kan geïnvesteerd worden in Vlò. Zelfs als het fietsdeelsysteem zou aanslaan, is het maar de vraag of het probleem van de weesfietsen meteen van de baan is en lijkt het dus verkeerd om die middelen zomaar te voorzien voor het fietsdeelplan. Verder moet het inperken van de buspas voor studenten geld vrijmaken.

UPDATE: N-VA Leuven laat weten dat ze niet de volledige kost van het weesfietsenbeleid willen besteden aan fietsdelen.

De financiële kant van het voorstel hangt aaneen van dergelijke aannames die niet op onderzoek gebaseerd zijn. Het is dan ook onmogelijk hierover een zinnig woord te zeggen en ongegrond om te beweren dat de abonnementskost 10 euro zou zijn en dat het zou werken zonder sponsoring.

Een klassiek fietsdeelsysteem heeft als jaarlijkse exploitatiekost 1,5 miljoen euro per 750 fietsen. Polfliet maakt zich sterk dat zijn systeem goedkoper en budgetneutraal zal zijn. Hij mikt op 3.000 deelfietsen in een eerste stadium. Schepen van financiën en ruimtelijke ordening Carl Devlies (CD&V) reageert: ’In een fietsstad als Leuven zijn 3.000 fietsen voor een deelsysteem veel te weinig om dat performant te maken. Onze specialisten zeggen dat je minimaal met 10.000 fietsen moet beginnen.’

Discussie over haalbaarheid

De tweede onwaarheid in het artikel is dat lijsttrekker Parys informele gesprekken had met vzw Velo. N-VA zou namelijk de huurfietsen van Velo willen uitrusten met gps-trackers. De directeur van Velo, Jos Vandikkelen, is formeel: ‘Wij hebben niet met N-VA gesproken en ik heb van hen nooit een vraag tot gesprek gehad.’

Parys geeft toe dat hij niet met Velo sprak. Wel is er in augustus één gesprek geweest tussen Polfliet en Vandikkelen over fietsdelen. Polfliet was toen nog geen bestuurslid van N-VA Leuven. Beide heren spreken elkaar tegen of Polfliet toen kenbaar maakte dat hij voor de N-VA een voorstel uitwerkte.

In elk geval bleef het bij één gesprek en een telefoontje op de dag van de persconferentie van Polfliet naar Vandikkelen. Dat is opmerkelijk, want N-VA pakt wel uit met Velo als potentiële partner en hun logo werd meermaals gebruikt in de persvoorstelling.

Die potentiële partner is sceptisch over het voorstel. ‘Ik zie het operationeel niet werken. Ik sta open voor ideeën, maar er moet wel eerst goed over nagedacht zijn. Daarmee naar de pers stappen vind ik niet de juiste manier voor een politieke partij’, aldus Vandikkelen.

In telefoongesprekken met Veto argumenteren Polfliet en Vandikkelen onder andere over de technische haalbaarheid om de studentenfietsen om te bouwen naar deelfietsen die in hoogte verstelbaar zijn. Het water blijkt diep en misschien waren meerdere informele gesprekken wenselijk geweest vooraleer het idee te lanceren.

Bij de ‘informele gesprekken’ van de N-VA werd ook de Fietsersbond niet gecontacteerd. Erik Daems van de Leuvense afdeling ziet een fietsdeelsysteem in Leuven voorlopig niet zitten: ‘De schaal van Leuven is te klein en te veel mensen bezitten al een fiets. Dat is een hinderpaal voor een succesvol fietsdeelsysteem.’ Na gesprek met Veto besloot Polfliet om de Fietsersbond toch uit te nodigen voor een gesprek en zij gaan in op die uitnodiging.

Fietsplan

Een andere oppositiepartij in Leuven, Groen, is ook voorstander van fietsdelen, maar voor hen is een partnerschap met Velo een voorwaarde. In 2014 vroeg gemeenteraadslid Toon Toelen al een haalbaarheidsstudie aan de meerderheid, maar die kwam er niet.

Toelen reageert op ‘Vlò’: ‘Zo’n systeem moet goed bestudeerd worden voor je daarmee uitpakt. De N-VA is zeer goed in communicatie, maar ik verwacht toch ernstigere inbreng. Als het vanaf nu tot aan de verkiezingen alleen maar communicatieballonnetjes gaan zijn, dan is dat niet goed voor de Leuvenaar.’

Momenteel ligt een algemeen fietsplan van de meerderheid (CD&V en sp.a) voor op de Leuvense gemeenteraad, zonder een volwaardig fietsdeelplan. De oppositiepartijen mochten daarop reageren en opmerkingen aanreiken, maar N-VA maakte hiervan geen gebruik om hun huidige fietsdeelidee aan te brengen. ‘In 2015 vroeg N-VA wel al naar een fietsdeelsysteem voor Leuven, maar de stad vond dat te duur. We zullen ons huidig voorstel nu op de gemeenteraad van maart agenderen’, zegt gemeenteraadslid Zeger Debyser van N-VA.