Internationale studenten vertellen over psychologische barrières

Ongeveer 19% van de studenten aan de KU Leuven, oftewel 9.707 studenten, komt uit het buitenland. Hoewel in het buitenland studeren vaak een onvergetelijke ervaring is, worden internationale studenten ook dikwijls geconfronteerd met eenzaamheid, discriminatie of heimwee.

Honeymoonfase

'Studenten die in het buitenland gaan studeren, hebben vaak hoge verwachtingen', legt Sabine De Jaegere, mentor in studentenontmoetingscentrum Pangaea, uit. 'In het begin zullen die verwachtingen vaak ingelost worden. Dat is wat we de honeymoonfase noemen. De cultuur waarin een student terechtkomt is helemaal nieuw, alles valt nog te ontdekken, er is geen vuiltje aan de lucht.'

'Het is pas na een tijd dat je ontdekt dat niet alles perfect is en dat ook de andere samenleving gebreken vertoont. Je kan een verblijf in het buitenland eigenlijk via golfcurven bekijken. Eerst gaat het steil omhoog waarna het weer even naar beneden duikt. In zo’n dalmoment plooien internationale studenten best even terug op landgenoten. Het is daarna wel weer belangrijk om aan te pikken met de rest en niet te blijven steken in de eigen kring.'

Hoge(re) werkdruk

Dat verschil tussen verwachtingen en realiteit ervaren studenten in sommige gevallen door een eerdere, positieve Erasmusuitwisseling die dan in contrast staat met hun verblijf als masterstudent. Zo ook voor Elizaveta Sizova, een Russische studente die van Leuven proefde via een uitwisseling en nadien terugkeerde voor een master Business Economics and Finance.

'Het verschil met mijn Erasmus-ervaring is enorm. Wanneer je op uitwisseling bent, kan het studeren je eigenlijk niet zo heel veel schelen. Je wil dan zo veel mogelijk ontdekken, reizen, feesten en nieuwe mensen ontmoeten. Ik zit momenteel op kot met Erasmusstudenten en zij gaan bijna elke dag feesten, terwijl ik er een veel meer volwassen blik op nahoudt. Dat creëert soms wel het gevoel dat ik er buiten sta. Zij zetten de bloemetjes buiten, terwijl ik mij volop wil concentreren op mijn master zodat ik volgend jaar hopelijk aan een doctoraat kan beginnen.'

Een verschil in maturiteit en werkdruk is hoorbaar bij meerdere internationale studenten die in Leuven hun master willen behalen. 'Het verschil in leeftijd maakt dat het soms moeilijk is om gelijkenissen met andere studenten te vinden', verzucht studente Annisa*. 'Daarbij krijgen we zoveel taken dat ik haast niet de tijd heb om mijn vriendenkring uit te breiden. Ik heb vaak het gevoel dat de enige uitdaging die ik hier heb mijn studies zijn.'

De gelijkstemming met internationale doctoraatsstudenten ligt zelfs nog moeilijker. Via het Buddy Program probeert de universiteit studenten die Leuven al kennen te koppelen aan buitenlandse studenten die pas aankomen. 'Helaas is er een tekort aan buddies voor doctoraatsstudenten. Die zijn vaak al wat ouder en hebben nood aan meer volwassen studenten om een klik mee te hebben', zegt De Jaegere. 'Daarom bij deze nog een warme oproep.'

Eenzame examenperiodes

Gevoelens van eenzaamheid en heimwee cumuleren vaak tijdens de examenperiode. Vooral de afgelopen wintermaanden waarin de feestdagen ver van huis samenvielen met een Spartaans studieregime, waren voor veel internationale studenten een harde dobber. 'Je hebt op zulke momenten eigenlijk nood aan iemand die je door dik en dun steunt', vertelt Elizaveta.

'Dat is moeilijk in een land zo ver van huis. Er zijn de andere internationale studenten, maar die zijn natuurlijk ook bezig met hun eigen examens. Ik skype wel geregeld met mijn dierbaren, maar het tijdsverschil speelt een grote rol. In de Oeral is het vier uur later. Wanneer de eenzame uren aanbreken, is mijn familie in Rusland al onder de wol gekropen.'

Daarnaast kunnen ook feestdagen in het thuisland voor een gevoel van eenzaamheid zorgen. 'Op 4 juli, Onafhankelijkheidsdag, kwam onze familie altijd samen bij mijn grootmoeder in Arkansas', blikt de Amerikaanse antropologiestudente Kyla terug. 'We keken dan naar parades en maakten een hoop lol. Maar wat ik het meeste mis is Thanksgiving, aangezien hier geen variant bestaat. Ik probeer die gevoelens van heimwee te counteren door voor mijn vrienden een enorm Thanksgiving-diner te koken en via Skype aan mijn familie te tonen dat ik ook in België aan hen denk.'

Vlaamse bubbel

Tot slot is ook de relatie tussen internationale en Belgische studenten meerduidig. Belgen blijven vaak in hun eigen kring, gaan in het weekend huiswaarts en spreken onderling Nederlands, wat soms voor wrevel zorgt bij buitenlandse studenten. 'Ik heb soms het gevoel dat we hier niet gewild zijn', zucht Annisa. 'Belgische studenten zijn zo gesloten. Ze hebben een pantser waar je als buitenlander met veel tijd en moeite door geraakt, terwijl als we sneller Belgische vrienden zouden maken, we ons meer geaccepteerd en minder buitengesloten zouden voelen.'

Dat beaamt Kyla. 'Ik heb het geluk dat mijn vriend van hier is. Anders had ik geen idee hoe door die ‘Vlaamse bubbel’ heen te geraken. Ik weet dat het enorm moeilijk is maar ik kan andere internationale studenten enkel aanmoedigen om vriendschappen te sluiten met Belgen.'

Pangaea erkent deels het probleem en probeert via activiteiten en het Buddy Program het contact te versoepelen. 'Maar uiteindelijk is het aan de studenten zelf. We kunnen niemand dwingen met internationals om te gaan', stelt De Jaegere.

Ook vooroordelen zorgen af en toe voor een deuk in het contact. 'Iemand vertelde mij ooit dat hij Poetin en heel zijn Russisch volk, inclusief mij, niet mocht', zegt Elizaveta. 'Gesprekken gaan vaak al snel over politiek of over wodka. En om een of andere reden houden Belgische jongens er een apart seksueel beeld over Russische meisjes op na.'

Toch voelt zij zich hier op haar plek. 'Ik heb al heel wat gereisd maar voor mij is het knusse België het enige land waar ik me écht thuis voel.'

*Annisa is een gefingeerde naam

Lees hier meer.

Zelf hulp nodig?

Bel 106 of surf naar tele-onthaal.be.
Bel 1813 of surf naar zelfmoord1813.be.

Het studentengezondheidscentrum van de KU Leuven kan je bereiken op 016/32.44.20 tijdens de werkuren.