Het nieuwstedelijk imponeert nu ook in drievoud

Het succes, dat deafzonderlijke voorstellingen Hebzucht, Angst en Hoop van hetnieuwstedelijk de voorbije jaren oogstte, lijkt vanzelfsprekend. Drie stukken dietien woelige jaren uit onze recente geschiedenis bevattelijk maken: dat vráágtgewoon om applaus. Zes uur aan een stuk boeien is echter een ander paar mouwen.Nu de delen tot een marathonvoorstelling versmolten zijn, valt nog meer op hoegoed ze elkaar aanvullen, zonder daarvoor aan eigenheid in te boeten.

Wurgende stress

De eigenheid van Hebzucht schuilt in het strakke en blitse maatpak dat de beginnende bankencrisis aangemeten krijgt. Drie topmannen van een bank houden een cd-schijf voor hun ogen. Dvoraks Uit de Nieuwe Wereld is er een van. Het is het grote ideaalbeeld waardoor de mannen de wereld zien, een wereld die stilaan door wolken overtrokken wordt. De markt staat stijf van de steroïden en zal zichzelf opblazen: de ene noemt dat de hartaanval van het kapitalisme, de ander een wereldwijd sociaal experiment. Het podium wordt ontruimd. Een klein meisje komt naar voor en spreekt in economische termen die ze niet begrijpt.

Angst slaat toe. De wurgende stress in de politieke achterkamers ten tijde van de crisis is voelbaar. Radeloze politici staan tegenover jonge idealisten. De personages uit Hebzucht zijn niet ontmaskerd, ze dragen andere maskers. Voortdurend denken ze hetzelfde: er is geen alternatief. Aan het einde van het stuk valt de regen met bakken uit de lucht. De premier zit er middenin, doorweekt in de doordeweekse realiteit van een dolgedraaid systeem.

In het slotdeel kiest de man voor het comfort van het burgemeesterschap. Hij mompelt iets over integriteit. Zowat alle personages hebben in Hoop hun oude postje omgeruild voor iets nieuws. Nu staan ze op de tweesprong tussen een opwarmende aarde en een nieuwe economische wurggreep. Maatschappelijke indommeling wordt toegedekt door innovatie. Hoop staat met beide benen in het nu.

En nu is het tijd voor actie, zo blijkt uit de radicaal Brechtiaanse slotact waarin de acteurs als maatschappelijke activisten in het publiek gaan staan, ophitsend, opzwepend. Potsierlijk? Wie dat zegt, zou bij een gebalde vuist van morele verontwaardiging alleen de vuist beoordelen. Het nieuwstedelijk brengt oprecht en atypisch theater dat samen met zijn publiek luidop wil geloven in een betere wereld.

Hoofdzonde

In de marathonvoorstelling wint die boodschap alleen maar aan kracht. Hebzucht en Angst tonen wat Hoop wil vermijden. Devillés tekst en de topcast slagen erin om een decennium politiek uit te leggen zonder ook maar één moment geforceerd over te komen. Dat resulteert in theater dat smeekt om straks als testament van een tijdperk beschouwd te worden.

Wanneer de afwezigheid van de gewone burger de indruk wekt dat hebzucht meer een zaak van enkelingen is dan een hoofdzonde van een hele gemeenschap, richt Hoop gelukkig wel de blik op eigen boezem. Wanneer change in Hebzucht al lachend kleingeld genoemd wordt, meent Hoop dat oprecht. Alle beetjes helpen. Benieuwd hoe lang een staande ovatie blijft nagalmen buiten het theater.