'Het is voor jongeren vaak bijna beschamend om te zeggen dat je pro CD&V bent'

Bij het ter perse gaan zit de man nog volop in de voorzittersstrijd van de CD&V, toch maakt Sammy Mahdi met enthousiasme tijd voor een interview met een studentenblad. Mahdi wil Vlaanderens traditionele machtspartij, de CD&V, uit zijn as doen herrijzen met een frissere communicatie en helderdere ideologische profilering. Tsjeven-gemijmer of de politiek van de toekomst? De jeugd moge het beslissen.

U drinkt regelmatig nog een pintje in de fakbar van Politika. Hoe was uw studentenleven?
Sammy Mahdi: 'Ik heb eigenlijk niet het maximale uit mijn studentenleven gehaald. Ik ging naar de les, en daarna ging ik wel iets drinken in het studentencafé van de VUB, maar eigenlijk ben ik niet superveel uitgegaan. Ik heb daar wel een beetje spijt van. Mocht ik de klok kunnen terugdraaien, zou ik er toch een vettigere periode van hebben gemaakt.'

Goeie raad voor de studenten: er een 'vettige periode' van maken?
'Ik ga nu even klinken als een ouwe zak, maar als ik vandaag uitga, dan ben ik kapot en moet ik tien dagen herstellen. De weinige keren dat ik ben uitgegaan als student, stond ik er de volgende dag en kon ik al bij al nog redelijk functioneren. Ik denk dus dat je wel moet genieten van die fysieke paraatheid, en van de omgeving waarin je zit. Het draait zeker niet enkel om zuipen, maar het is wel belangrijk om je te amuseren en een sociaal leven uit te bouwen.'

Studenten hebben het idee dat politici vooral dat studentenleven willen afnemen: wat vindt u bijvoorbeeld van het idee van een zogenaamde 'harde knip' tussen bachelor en master in Jambon I?
'Ik vind dat een goede zaak. Ons onderwijs is vandaag extreem kwalitatief. Vraag aan eender welke Erasmusstudent wat hij vindt van ons systeem en je zal meteen aanvoelen hoe goed we zitten op Europees niveau. Maar kwaliteitsvol onderwijs aanbieden kost wel wat, en wij hebben een systeem waarbij het onderwijs voor de studenten, en de facto hun ouders, relatief goedkoop is.'

'Anderzijds zijn er ieder jaar minder en minder studenten geslaagd voor hun volledig jaar. Om de maatschappelijke kost die dat met zich meebrengt draagbaar te houden, mogen we aan studenten extra verwachtingen stellen. Een push voor studenten om zo snel mogelijk hun bachelor af te ronden en om pas daarna aan de master te beginnen, vind ik dus een uitstekende zaak.'

Jambon I beslist ook om de zogenaamde Soete-norm in te voeren, waardoor kleine opleidingen (minder dan 115 studenten in drie jaar) zouden verdwijnen. Dergelijke beslissingen behoorden voordien toe aan de universiteiten zelf. Probeert de regering Jambon I de greep van de politiek op de academische wereld te versterken?
'De greep die er altijd al is geweest op de academische wereld is de financiële. Vandaag zitten we budgettair in zeer moeilijke tijden, dus is het wel belangrijk dat de efficiëntietoets gebeurt door diegene die de middelen aanlevert, namelijk de overheid. Zeker aangezien veel studenten vandaag in het eerste, tweede en derde zitten en er langer over doen om af te studeren. Het is wel zo dat de arbeidsmarkt vandaag fenomenaal snel aan het veranderen is. De richtingen die binnen tien jaar immens populair zijn, bestaan vandaag wellicht nog niet. Je moet dus ook ruimte laten voor creativiteit bij de universiteiten, maar binnen het budgettair kader, en liefst in een samenwerking tussen universiteitskoepels.'

Wat vindt u van de klimaatmaatregelen in het regeerakkoord?
'Weinig ambitieus. Ik heb op het CD&V-congres, waar het regeerakkoord werd goedgekeurd, duidelijk gemaakt dat die 303 pagina’s van het regeerakkoord wat mij betreft meer klimaatambitie niet uitsluiten. Als we het aandeel hernieuwbare energie in Vlaanderen verdubbelen, dan zitten we op 19% van de totale energiemix, terwijl Europa ons een ambitie van 25% oplegt. Ik kan er enkel op hameren, binnen de partij en binnen de meerderheid, om iedere dag het huidige klimaatbeleid nog verder op te trekken.'

U heeft in een vorig interview met Veto gezegd dat u het absurd vindt dat een partij als Groen bestaat. Doet CD&V dan wel genoeg voor het klimaat?
'Ik denk dat we altijd meer kunnen doen. De vraag is hoe je dingen doet waarmee je de bevolking meekrijgt. Christendemocraten zijn op zich geen believers van een maakbare samenleving. Wij geloven niet dat, wanneer er een paper bestaat die zegt dat maatregel X goed is, de samenleving daar per se in zal meegaan. Je krijgt juist het tegenovergestelde: de reacties op de radicalere klimaatactivisten in de publieke opinie zijn eerder negatief dan positief. Je moet proberen een klimaatbeleid uit te werken dat mensen niet wegstoot, maar ze meekrijgt.'

Maar de klimaatambities van Jambon I schieten volgens u wél tekort. Bent u bereid om uw persoonlijke mening bij te stellen om de regeringseenheid te bewaren?
'Je moet leven met het feit dat N-VA vandaag bepaalt met wie er wordt samengewerkt. Pas op, je gaat mij niet horen zeggen dat ik een samenwerking met N-VA per definitie verkeerd vind. Ik denk alleen dat mijn ambitie rond het klimaat wel iets hoger ligt dan die van mijn N-VA-collega’s. Maar vandaag moet je leven met het feit dat we op die partij en Open VLD zijn aangewezen door de meerderheidspuzzel die er op 26 mei gekomen is. Daarna is het een kwestie van onderhandelen, en dat is soms geven en nemen. Op bepaalde vlakken hebben we goed onderhandeld, maar ik hoop toch dat CD&V in de toekomst een grotere partij wordt zodat wij het zijn die als eerste een ambitieuzere startnota kunnen opstellen.'

Weinig analisten zullen hun geld inzetten op dat 'groter worden'. Hoe analyseert u zelf de verkiezingen van 26 mei, en met name de opkomst van het Vlaams Belang?
'De kiezer heeft duidelijk gemaakt dat hij niet tevreden is met hoe de politiek vandaag functioneert. Wat we de voorbije jaren hebben gezien, is allesbehalve reclame geweest voor onze stiel. De voornaamste reden dat mensen naar extremen zijn gevlucht, is om een signaal te geven. In de context van terreuraanslagen en vluchtelingenstromen, is dat een signaal waarbij mensen angstig kijken naar een wereld in verandering, ook wat het samenlevingsmodel betreft.'

'Daarnaast zijn mensen ook op zoek naar voldoende steun op vlak van zorg, en missen ze vandaag interactie met elkaar. Uit postelectoraal onderzoek blijkt dat één op vijf Vlaams Belang-stemmers terug wil naar een unitaire Belgische staat. Wanneer Vlaams Belang dan de Vlaamse onafhankelijkheid wil uitroepen, denk ik dat die partij haar eigen kiezers niet goed begrijpt, want institutionele hervormingen waren helemaal geen verkiezingsthema. Ik begrijp mijn kiezers wel, en ik begrijp ook dat er een aantal zijn vertrokken.'

Was er dan iets mis met de campagne die CD&V gevoerd heeft?
'Het gaat niet over de campagne alleen. Ik denk dat we ten eerste te veel gekibbeld hebben in de meerderheid, en dat er hopelijk vanuit alle partijen lessen zijn getrokken om in de toekomst collegialer te zijn en meer aan het beleid te denken. Ten tweede moet het verhaal dat we brengen duidelijker en helderder zijn.'

Wat is het verhaal van CD&V dat helderder gebracht moet worden? Uw partijgenoot Hendrik Bogaert stelt voor om CD&V weer volop katholiek te maken.
'Neen, het is belangrijk om de partij terug christendemocratisch te maken. Je vertrekt vanuit een samenlevingsmodel gebaseerd op cultuur en traditie. Dat discussies over zwarte piet of de kerstmarkt zo gevoelig liggen, heeft te maken met het feit dat cultuur belangrijk is voor mensen. Je kan niet vertrekken van een wit blad met rationele wezens die zomaar accepteren dat we voortaan helemaal anders gaan samenleven. Toch is voor christendemocraten identiteit nog steeds een meerlagig begrip. Dat nieuwkomers zich voor een stuk Belg of Vlaming horen te voelen, betekent niet dat ze niet trots mogen zijn op de geschiedenis die ze meedragen.'

In de Vetopeiling van voor de verkiezingen behaalde uw partij maar een matige score bij studenten (13,7%, red.). Hoe komt het dat uw partij toch niet volledig aanslaat bij jongeren?
'Van alle partijen hebben wij het grootste perceptieprobleem. Het is voor jongeren vaak bijna beschamend om te zeggen dat je pro CD&V bent. Ik vind dat het gedaan moet zijn met je daarvoor te verontschuldigen, vandaar ook de 'Tsjeef-truien'. Ik ben zeer trots om CD&V'er te zijn! Ik voel aan dat als ik in gesprek ga met jongeren, of deelneem aan schooldebatten, dat je vanuit de centrumpositie van CD&V mensen makkelijk overtuigt van ons verhaal.'

'Je moet duidelijk stellen wat de fundamentele zaken zijn die de partij maken tot wat ze zijn. Als je dat scherper durft te formuleren, en dat ook scherper in beleid durft om te zetten, dan denk ik dat er in Vlaanderen een gigantische voedingsbodem is voor alleen maar meer christendemocraten.'

Bent u als relatief jonge politicus, los van uw jongerenvoorzitterschap, het meest geschikt om dat verhaal over te brengen?
'Ja, maar niet omwille van het feit dat ik jong ben. Eerder omdat ik in contact sta met jongeren en dus meer voeling heb met de leefwereld van de jongste generatie.'

Onlangs kwam er veel kritiek op de partijtop vanuit de Oost-Vlaamse afdeling van Jong-CD&V. Er zouden te weinig jongeren op de lijsten staan en de partij zou niet jongerenvriendelijk zijn.
'Als jongerenvoorzitter probeer ik de moederpartij te overhalen om jonge kandidaten op de lijsten te zetten. Niet alleen omdat ze jong zijn, maar ook omdat ze vernieuwend zijn. Is dat voldoende gelukt? Het kan altijd beter, dus ik denk dat we in de toekomst wel meer nieuwe gezichten moeten zien - zeker op verkiesbare plaatsen. We moeten aan de kiezer duidelijk maken dat CD&V niet de partij is van oude mensen. Maar ik denk dat de partij na 26 mei ook wel beseft dat vernieuwing noodzakelijk is.'

We sluiten af met een dilemma: Jean-Luc Dehaene of Angela Merkel?
'Dan kies ik voor Jean-Luc, omdat hij mijn eerste grote politieke voorbeeld was. Wat ik aan Jean-Luc zo apprecieerde was dat hij 'een mens was onder de mensen'. Hij ging van een barbecue recht naar de VTM-studio, met slippers, een short en een lelijke oranje T-shirt aan: hij voelde zich niet beter dan anderen. Jean-Luc was een geweldig verstandige, maar ook volkse mens. Ik vrees dat dat vandaag verdwenen is uit het politieke gebeuren. Veel mensen hebben het gevoel dat politici mijlenver verwijderd staan van de realiteit en de bevolking. Vandaar zal ik altijd kiezen voor monsieur Dehaene.

Iets moeilijker dan: Jean-Luc Dehaene of Pamuk (hond van Mahdi, red.)?
'Dan zal het toch Pamuk zijn. Family always goes first!'